2016-11-24
თანამედროვე განათლების სისტემის მთავარი ინსტრუმენტი
ლალი ჯელაძე
მასწავლებელთა პროფესიული განვითარების ეროვნული ცენტრის ორგანიზებით, ტექნოპარკში, საგანმანათლებლო ტექნოლოგიების რიგით მესამე კონფერენცია გაიხსნა, რომელშიც 200 პედაგოგი და სპეციალისტი მონაწილეობდა. კონფერენციის მიზანი ტექნოლოგიების სფეროში მიმდინარე თანამედროვე ტენდენციების შესახებ დაინტერესებული მხარეების ინფორმირება იყო — ტექნოლოგიების სასწავლო პროცესში გამოყენების საუკეთესო პრაქტიკისა და გამოცდილების გაცნობა-გაზიარება მასწავლებლებს, ექსპერტებს, უნივერსიტეტის წარმომადგენლებსა და საგანმანათლებლო ტექნოლოგიების სფეროში მოღვაწე ორგანიზაციებს შორის.
კონფერენცია განათლებისა და მეცნიერების მინისტრმა, ალექსანდრე ჯეჯელავამ და მასწავლებელთა პროფესიული განვითარების ეროვნული ცენტრის დირექტორმა, გიორგი მაჩაბელმა გახსნეს. „ეს ძალიან მნიშვნელოვანი ღონისძიებაა იმ ჯაჭვში, რომელსაც მასწავლებელთა პროფესიული განვითარების ცენტრი ახორციელებს. ამ მიმართულებით უამრავი ნაბიჯი გადაიდგა ჩვენი მხრიდან — ტრენინგები ისტ მიმართულებისა და კომპეტენციების განვითარების კუთხით. ამჟამად ცენტრი ახალ მოდელზე მუშაობს, სადაც კონკრეტული საგნების სპეციფიკაა გათვალისწინებული — გეოგრაფიის, ფიზიკის, ქიმიის და სხვა საგნების სწავლება ახალი ტექნოლოგიების გამოყენებით. ამ კონფერენციას ძალიან დიდ მნიშვნელობას ვანიჭებთ, მეტიც, იმედებს ვამყარებთ და ვფიქრობთ, რომ, სხვა აქტივობებთან ერთად, ეს ღონისძიება ხელს შეუწყობს სკოლებში სწავლა-სწავლების პროცესის განვითარებას და მეტ ორიენტირებას ხარისხზე.“ — აღნიშნა გიორგი მაჩაბელმა.
განათლებისა და მეცნიერების მინისტრმა, ალექსანდრე ჯეჯელავამ ხაზი გაუსვა ტექნოლოგიების მნიშვნელობას განათლების სისტემაში და აღნიშნა, რომ: „თანამედროვე განათლების სისტემაში ტექნოლოგიების გამოყენება ცენტრალური და მთავარი ინსტრუმენტი ხდება, ისე როგორც ნებისმიერ სხვა სფეროში, ამიტომაც ძალიან მნიშვნელოვანი და სასიხარულოა, რომ ამით პედაგოგები, მთელი საქართველოს მასშტაბით, არიან დაინტერესებული. დღეს კონფერენციის მონაწილეები არა მხოლოდ თბილისის ან დიდი ქალაქების სკოლებიდან არიან წარმოდგენილი, არამედ მთელი ქვეყნიდან. ისიც სასიხარულოა, რომ დასწრების მსურველი ბევრია, სამწუხაროდ, უსასრულო დასწრება არ გვაქვს და ამიტომ, ვინც უფრო მალე მოასწრო დარეგისტრირება, კონფერენციასაც ის ესწრება. მაგრამ ლivestream-ის საშუალებით, ფაქტობრივად, ყველა მასწავლებელს შეუძლია, თვალი ადევნოს კონფერენციას, რომელიც განათლებაში ტექნოლოგიების გამოყენების კუთხით სიახლეების დანერგვას ეძღვნება.“
მოხსენებები ხუთი თემატური მიმართულებით გაკეთდა: სწავლა-სწავლება ციფრულ ეპოქაში — მოიცავს ტექნოლოგიების სასწავლო გარემოში ინტეგრირების ნებისმიერ ასპექტს, ინოვაციურ მიდგომებს, მიმდინარე ტენდენციებს, სწავლა-სწავლებაში ტექნოლოგიების გამოყენების საუკეთესო გამოცდილების მაგალითებს, ისტ სტანდარტების ინტეგრირებისა და სკოლაში ისტ-ის დანერგვის სტრატეგიებს და ა.შ.; პროფესიული განვითარება — მასწავლებლების, სკოლის ადმინისტრაციისა თუ საგანმანათლებლო სფეროში დასაქმებული სხვა პირების უნარების განვითარება, ციფრული ეპოქის შესაბამისი საგანმანათლებლო გარემოს უზრუნველსაყოფად; მენეჯმენტი და ლიდერობა ისტ-ის დახმარებით — საგანმანათლებლო პროგრამებში ტექნოლოგიების როლის შესახებ ხედვის ჩამოყალიბება და განვითარება სხვადასხვა დონეზე. საგანმანათლებლო პროცესის დაგეგმვა, შეფასება და პერსონალის ხელშეწყობა ისტ-ის დახმარებით; კვლევები სწავლა-სწავლებაში ისტ-ის გამოყენებაზე — კვლევები საგანმანათლებლო სივრცეში ტექნოლოგიების ინტეგრირების შესახებ; ტექნოლოგიური ინფრასტრუქტურა — იმ ტექნოლოგიების, რესურსებისა და სტრატეგიების გაცნობა, რომელიც საჭიროა ტექნოლოგიური ინფრასტრუქტურის მოწყობისთვის, ეფექტური სწავლა-სწავლების პროცესის წარმართვისა და ადმინისტრირებისთვის.
საგანმანათლებლო ტექნოლოგიების კონფერენცია, ყოველწლიურად, ერთ სივრცეში უყრის თავს ტექნოლოგიების სფეროში მიმდინარე თანამედროვე ტენდენციებს, საგანმანათლებლო სექტორში ინტეგრირებისა და ცვლილებების შესახებ დაინტერესებული მხარეების ინფორმირებას, ტექნოლოგიების სასწავლო პროცესში გამოყენების საუკეთესო პრაქტიკისა და გამცდილების გაცნობასა და გაზიარებას მასწავლებლებსა და ტექნოლოგიების სფეროში მოღვაწე ადამიანებსა თუ ორგანიზაციებს შორის. შესაბამისად, მისი მონაწილეები დარგის ექსპერტები და ტრენერები იყვნენ, ასევე სკოლების, ინფორმაციულ-საკომუნიკაციო ტექნოლოგიების კომპანიების, საერთაშორისო ორგანიზაციების, აკადემიური წრეებისა და განათლებისა და მეცნიერების სამინისტროს წარმომადგენლები. კონფერენციის სპონსორებსა და მხარდამჭერებს „ინტელი“, „მაიკროსოფტი“, „ლიბერთი ბანკი“ და „ლენოვო“ წარმოადგენდნენ.
„ჩვენი მთავარი მისიაა, ყოველ პიროვნებასა და ორგანიზაციას პლანეტაზე მივცეთ უფრო მეტის მიღწევის შესაძლებლობა“ — ამბობს მაიკროსოფტი საქართველოს გენერალური მენეჯერი ნიკოლოზ დობორჯგინიძე. სწორედ აქედან გამომდინარე აირჩიეს მათ განათლების სფერო, რადგანაც მიაჩნიათ, რომ განათლებას შეუძლია ქვეყნის მოდელის შეცვლა, ტრანსფორმაცია და 21-ე საუკუნეში ღირსეულად შესვლა. ამისთვის კი ქვეყანაში ძალიან ბევრ პროექტს ახორციელებენ და ბატონი ნიკოლოზი, ჩვენთან საუბრისას, მათგან უმთავრესს ასახელებს: „რამდენიმე კვირის წინ გავაფორმეთ მემორანდუმი განათლებისა და მეცნიერების სამინისტროსთან და, საქართველოს მასშტაბით, 32 სკოლაში სრულიად უფასოდ გაგვყავს Wi-ფi. სამინისტროს ვთხოვეთ, სპეციალურად რთულად მისადგომი სკოლები შეერჩია. მეორე პროექტი, რომელიც შემიძლია დაგისახელოთ, არის ჩემი საყვარელი პროექტი — კოდირების სწავლა (კომპიუტერის ენის სწავლა — რა არის პროგრამა, როგორ იწერება, როგორ ლოგიკაზე მუშაობს და ა.შ). სასურველია, პატარებს პირველი კლასიდანვე ჰქონდეთ ამასთან შეხება. არის მოსაზრება, რომ მომავალში ეს უნივერსალური ენა გახდეს. რადგან პროექტზე ახლა ვმუშაობთ, ამიტომ, თავიდან, საპილოტე რეჟიმში დავიწყებთ მის განხორციელებას.
უკვე ხუთი წელია, რაც „50 ათასი კომპიუტერის“ პროექტს ვახორციელებთ და ყველა პირველკლასელს საჩუქრად გადაეცემა კომპიუტერი. ვფიქრობ, ძალიან მნიშვნელოვანია, როცა ბავშვს უჩნდება შესაძლებლობა, სკოლაში მისვლის პირველივე წუთებიდანვე, ჰქონდეს კონტაქტი ტექნოლოგიებთან. ასევე, დავიწყეთ მუშაობა ელექტრონულ წიგნებზე. მინისტრს ძალიან სწორი მიდგომა აქვს ამ საკითხთან მიმართებაში — მშობლებს უტოვებს არჩევანის საშუალებას ელექტრონულსა და ჩვეულებრივ წიგნებს შორის, მე კი მგონია, რომ მშობლების უმეტესობა ელექტრონულს აირჩევს. განათლებისა და მეცნიერების სამინისტროსთან ერთად, უკვე ვმუშაობთ ამ პროექტზე და ის ახლა საწყის ეტაპზეა, თუმცა შესაძლოა, დაახლოებით ექვს თვეში, მისი დასრულება შევძლოთ.
კიდევ ერთი პროექტი, რომელზეც ახლა ვმუშობთ, დიასპორისთვის ონლაინ სწავლებაა. მაგალითად, საფრანგეთში მცხოვრებ ქართულ ოჯახს თუკი გაუჩნდება სურვილი, შეისწავლოს საქართველოს ისტორია ან ქართული ენა, ჩვენ დავეხმარებით, რომ ეს ონლაინ შეძლოს. ამის ტექნოლოგიური გადაწყვეტილება გვაქვს და გვინდა, განათლების სამინისტროს შევთავაზოთ. ასევე, საინტერესო პროექტია ინკლუზიური სწავლებისთვის, „ვინდოუს 10“-ს უკვე აქვს რამდენიმე მიმართულება შშმ პირებისთვის — კომპიუტერებთან უკვე საუბარი შეიძლება. მეტსაც გეტყვით, ერთ-ერთ მნიშვნელოვან ტექნოლოგიურ ფორუმზე განაცხადეს, რომ ახლა სხვა მიმართულებით მივდივართ, თუკი ადრე ჩვენ უნდა გვესწავლა, როგორ გვეურთიერთა კომპიუტერთან, ახლა პირიქით ხდება — კომპიუტერს ვასწავლით, როგორ იურთიერთოს ჩვენთან. აი, სწორედ ამიტომაა მნიშვნელოვანი ადრეული ასაკიდანვე კოდირების სწავლება ბავშვებისთვის, რადგან ჩვენ ვცხოვრობთ ეპოქაში, სადაც ხელოვნური ინტელექტი წაიღებს დღევანდელი საქმის ძალიან დიდ ნაწილს და სულ მალე ბევრ რამეში ადამიანებს მანქანები ჩაანაცვლებენ. სექტემბერში გლობალურმა მაიკროსოფტმა საუკეთესო მკვლევრები და დეველოპერები შეკრიბა, შექმნა 5000-კაციანი დივიზია, რომლებიც სწორედ ხელოვნური ინტელექტის განვითარებაზე იმუშავებენ.
რაც შეეხება დღევანდელ კონფერენციას, ძალიან მნიშვნელოვანია, რომ მოწვეული სტუმრები საინტერესო თემებზე საუბრობენ და მსჯელობენ. ჩვენ გამარჯვებულებს კომპიუტერებით დავაჯილდოვებთ. ეს ყველაფერი რომ ტექნოპარკში ხდება, ესეც ნიშანდობლივია. ჩვენ მათთანაც ვთანამშრომლობთ და სრულიად უფასოდ ვაძლევთ იმ ძირითად ტექნოლოგიებს, რაც ეხმარებათ, რომ იდეები დატესტონ. ვფიქრობ, ასეთი შეხვედრები რაც შეიძლება მეტი უნდა ჩატარდეს და უფრო მასშტაბურიც. რაც მთავარია, ეს მასწავლებლები მიეხმარებიან თავიანთ მოსწავლეებს ტექნოლოგიებთან ურთიერთობაში. როგორც მინისტრმა თქვა, მთავარი ცოდნის წყარო ახლა მასწავლებელი აღარ არის, რადგან მას სერიოზული კონკურენტი გამოუჩნდა, მაგალითად, გუგლის სახით, სადაც ნებისმიერ კითხვაზე პასუხის მოპოვება წამებშია შესაძლებელი.“
კორპორაცია „ინტელის“ ბიზნესის განვითარების მენეჯერი ამიერკავკასიაში მაკა მახათაძე, ამბობს, რომ, პირველ რიგში, მისასალმებელია ის ფაქტი, რომ კონფერენციამ ტრადიციული სახე მიიღო, თუმცა მისი სურვილია, უფრო მასშტაბური გახდეს, რადგან 200 ან 250 მონაწილე პედაგოგი ძალიან ცოტაა და გაცილებით მეტი მსურველი გულდაწყვეტილი რჩება. „კონფერენციაზე, ყოველწლიურად, მნიშვნელოვანი თემებია წარმოდგენილი და ორგანიზატორები მაქსიმალურად ცდილობენ, მასწავლებლებს მიაწოდონ ის გლობალური სიახლეები, რაც მსოფლიოში ხდება. რაც მთავარია, აწვდიან ინფორმაციას, როგორ გამოიყენონ ეს სიახლეები. ჩვენი კორპორაციის როლი ამ პროცესებში სხვადასხვა სახის მხარდაჭერით გამოიხატება, იქნება ეს მასტერ ტრენერების ტრენინგები თუ სხვ. როგორც ცნობილია, დაგეგმილი გვაქვს ტრენერების ტრენინგების რამდენიმე მეთოდი, რომლებიც მთლიანობაში მოიცავს ტექნოლოგიების გამოყენებას სწავლების პროცესში როგორც საგნობრივი, ისე გამჭოლი საგნებისათვის.“
ორდღიანი კონფერენციის მრავალფეროვანი ფორმატი ძალიან საინტერესოდ იყო წარმოდგენილი. იმის გარდა, რომ საერთაშორისო და ადგილობრივი მოწვეული ექსპერტები აუდიტორიას საგანმანათლებლო ტექნოლოგიების ყველაზე მნიშვნელოვან თემებზე ესაუბრებოდნენ და პრაქტიკას უზიარებდნენ, კონფერენციის მეორე დღეს — 20 ნოემბერს — ტრადიციულად, სპეციალურად გამოყოფილ საგამოფენო დარბაზში, პოსტერების სესია გაიმართა, რომელიც საუკეთესო პრაქტიკის მაგალითების გამოვლენას და გაზიარებას ისახავდა მიზნად. პოსტერების ავტორებმა სკოლის ან ცალკეული მასწავლებლისა თუ წარმატებული პროექტის შესახებ წარმოადგინეს ინფორმაცია და სესიაზევე, მონაწილეებთან პირისპირ ან მცირე ჯგუფებში, ინტერაქცია განახორციელეს.
კონფერენციის ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი და საინტერესო აქტივობა ტექნოლოგიების გამოფენა იყო, რომელმაც მონაწილეებს ინოვაციური ტექნოლოგიების ლაბორატორიების დათვალიერების შესაძლებლობა მისცა. გამოფენაზე კომპანიებმა წარმოადგინეს ის შესაძლებლობები, რასაც ტექნოლოგიები განათლების სფეროს სთავაზობს და მიიღეს უკუკავშირი სკოლების საჭიროებათა შესახებ. კონკრეტული ტექნოლოგიის გასაცნობად, დაინტერესებული პირებისთვის, ორგანიზებული იყო პრაქტიკული აქტივობებიც.
საგანმანათლებლო ტექნოლოგიების კონფერენციის შედეგად მასწავლებლები განივითარებენ ახალ სტრატეგიებს, როგორ გამოიყენონ ტექნოლოგიები სასწავლო პროცესში და უზრუნველყონ აქტიური სასწავლო გარემო, რომლის საბოლოო მიზანი მოსწავლეების სასწავლო შედეგების გაუმჯობესების ხელშეწყობაა. თუმცა, ალექსანდრე ჯეჯელავამ, კონფერენციის გახსნისას, ყურადღება კიდევ ერთ ისეთ საკითხზე გაამახვილა, რომელიც, მისივე შეფასებით, მოძველებული აზროვნების გადმონაშთია და ეს ტექნოლოგიების გამოყენებასა და მასწავლებლების ასაკს ეხება: „ტექნოლოგიების გამოყენებასა და მასწავლებელთა ასაკს ხშირად არც თუ პოზიტიურ კონტექსტში მოიხსენიებენ. ესეც ძველებურად აზროვნების შედეგია. თუ ჩვენ მოველით, რომ რობოტოტექნიკა, ვირტუალური რეალობა, ახალ-ახალი ონლაინ რესურსები მასწავლებელმა ყველაზე კარგად უნდა იცოდეს იმისთვის, რომ შემდეგ მოსწავლეს ასწავლოს, მაშინ პრობლემა მართლა შეიძლება არსებობდეს. მაგრამ „გუგლი მასწავლებლის“ მაგალითზე ვამბობთ, რომ ეს ასე არ არის. მასწავლებელი არის მოტივატორი, მიმართულების მიმცემი, ურთიერთობის ინტერესის გამღვივებელი. ის ტექნოლოგიასა და მოსწავლის შუაში არ დგას, ისე როგორც არასდროს იდგა წიგნსა და მოსწავლეს შორის. იდგება გვერდით, რომ წაახალისოს, ხელი შეუწყოს და მხარი დაუჭიროს მას. ამიტომ, იმის თქმა, რომ ყველაზე მნიშვნელოვანია ისწავლის თუ არა, მაგალითად, ნათელა მასწავლებელი ტექნოლოგიების გამოყენებას ძალიან კარგად, ამას ვერ დავეთანხმები. მთავარია, ნათელა მასწავლებელმა ისწავლოს თანაცხოვრება „გუგლი მასწავლებელთან“. ჩვენ თუ გვინდა, რომ ახალგაზრდებზე უფრო მეტად ტექნოლოგიური ძველგაზრდები გვეყოლოს, ამის მეთოდი არ არსებობს. მაგრამ ჩვენ გვჭირდება ისეთი ძველგაზრდები, რომლებიც წაახალისებენ, შეაქებენ და დაამოტივირებენ მოსწავლეებს. ტექნოლოგიების გამოყენებაში ისინი ნამდვილად ვერ შეეჯიბრებიან მათ. შეიძლება უცნაურად მოგეჩვენოთ ეს კავშირი, მაგრამ ამით მინდა დავამთავრო — ამას წინათ, პატრიარქთან სტუმრად ყოფნის ბედნიერება გვქონდა, ის ძალიან სერიოზული მხარდამჭერია ტექნოლოგიების გამოყენების (ეს მათთვის, ვისაც ჰგონია, რომ არ არის მხარდამჭერი). პატრიარქმა თავისი საერო ცხოვრებიდან ასეთი ისტორია მოყვა: თურმე არ უყვარდა ქიმიის საგანი, მაგრამ როცა მასწავლებელი დროებით სხვა მასწავლებელმა შეცვალა, ქიმიის მასწავლებელი შეუყვარდა და შეუყვარდა ქიმიაც. ტექნოლოგიები, ამ მხრივ, არაფრით განსხვავდება სხვა საგნებისგან. სკოლაში ყველაზე მთავარი სიყვარულია. ჩვენ გვჭირდება პედაგოგებში შეყვარებული მოსწავლეები, რომლებიც მერე „გუგლს“ კი არა, საოცრებებს ისწავლიან, ისევ და ისევ თქვენი (მასწავლებლების ) ხათრით, სიყვარულითა და პატივისცემით. ტექნოლოგიების კონფერენცია იქნება თუ სხვა ღონისძიება, მთავარი სათაური აქ ერთია — პედაგოგისა და მოსწავლის ურთიერთობა დაფუძნებული სიყვარულზე, სითბოზე და საუკეთესო ურთიერთგაგებაზე, რომლის ოსტატებიც ხართ თქვენ და სულ უფრო და უფრო მაგარი ოსტატები უნდა გახდეთ და „გუგლი“ და დანარჩენები მიხედავენ თავის თავს, ეს ყველაფერი ავტომატურად მოგვარდება.“
მასწავლებელთა პროფესიული განვითარების ეროვნული ცენტრის მიერ ორგანიზებული საგანმანათლებლო ტექნოლოგიების კონფერენციის მონაწილეები, კონფერენციის პარტნიორი ორგანიზაციებისგან, სხვადასხვა ნომინაციაში დაჯილდოვდნენ — „ლიბერთი ბანკის“, „მაიკროსოფტისა“ და „ინტელის“ წარმომადგენლებმა 23 პედაგოგს ტექნიკა და ფულადი პრიზები გადასცეს.
ვარდენ ნიქაბაძე, დაჯილდოებულ მასწავლებელთა შორის ერთ-ერთი, წყალტუბოს მუნიციპალიტეტის სოფელ ფარცხანაყანების ¹2 საჯარო სკოლის დირექტორი და, ამავდროულად, სამოქალაქო განათლებისა და საინფორმაციო ტექნოლოგიების პედაგოგია: „ორი წლის წინაც მივიღე კონფერენციაში მონაწილეობა, გავეცანი დისტანციური სწავლების პროგრამას. მაშინ მომივიდა აზრად, ჩემს სკოლაში დამენერგა, თუმცა ზუსტად იგივე სერვისი, რაც კონფერენციაზე იყო ნახსენები, ვერ მოვარგე, რადგან საუბარია „გუგლზე“, დისტანციური სწავლების სისტემაზე, რომელსაც სერვერი სჭირდება და ა.შ. ამიტომ, პედაგოგებთან ერთად, ვცადეთ სკოლაში დაგვენერგა „გუგლი კლასრუმი“, რომელიც ინტეგრირებულია „გუგლ დრაივთან“. ეს სისტემა გაცილებით უფრო მოსახერხებელი აღმოჩნდა. პირველად მე დავნერგე, პირადად გამოვიყენე სასწავლო პროცესში, და არა მარტო, სკოლის ადმინისტრირებისა და კომუნიკაციებისთვისაც აქტიურად ვიყენებთ — როცა რაიმე დავალებაა გასაცნობი და უკუკავშირია საჭირო. სკოლაში 20 მასწავლებელი გვყავს და მათგან 10-15 უკვე საგაკვეთილო პროცესშიც იყენებს ამ სისტემას.
წელს პოსტერების სესიაზე წარვადგინე პოსტერი „გუგლ კლასრუმის გამოყენება სასწავლო პროცესსა და სკოლის ადმინისტრირების პროცესში“. ჩემი გამოცდილება გავუზიარე მონაწილე პედაგოგებს და გავიმარჯვე, ასევე მონაწილეობა მივიღე ვიდეოების კონკურსში, მეწყვილესთან ერთად, შევქმენით ვიდეო, რომელიც, ტექნოლოგიების გამოყენებით, მოსწავლეთა სააზროვნო და კრიტიკული უნარების განვითარებას შეუწყობდა ხელს. თანამეწყვილე ქუთაისის ერთ-ერთი სკოლის პედაგოგი მაკა კაჭკაჭიშვილი გახლდათ. ამ ვიდეომაც გაიმარჯვა. ვფიქრობ, ტექნოლოგიების კონფერენცია საუკეთესო შესაძლებლობაა სასწავლო პროცესში ტექნოლოგიების დანერგვისა და მასწავლებელთა მოტივაციის ზრდის კუთხით. კონფერენციაზე ვხვდებით მასწავლებლებს, რომლებიც მართლა ანთებულები არიან — რა მოიპოვონ სკოლისთვის და რა სიახლეები დანერგონ. ასეთი შეხვედრები სტიმულს გვაძლევს, რაც შეიძლება მეტი ვაკეთოთ.“
|
