2015-01-29
გზა დამოუკიდებლობისკენ
19 იანვარს, პრაღის ისტორიულ ვაცლავის მოედანზე მდებარე ლუცერნის სასახლეში, საზეიმოდ გაიხსნა ფოტოგამოფენა — „გზა დამოუკიდებლობისკენ: აზერბაიჯანი, საქართველო, ლიტვა“, რომელიც მიეძღვნა1989-90-91 წლებში განვითარებულ მოვლენებს და იმ მძიმე, მაგრამ ყველაზე მნიშვნელოვან პერიოდს, რომელიც განვლო დამოუკიდებლობისათვის მებრძოლმა სამმა სახელმწიფომ: საქართველომ, აზერბაიჯანმა და ლიტვამ. გამოფენის ორგანიზატორებმა ჩეხ მოქალაქეებსა და დამთვალიერებლებს თბილისში, ბაქოსა და ვილნიუსში მომხდარი ისტორიული მოვლენების ამსახველი 40 ფოტო წარუდგინეს (1989 წლის 9 აპრილი — საქართველოში, 1990 წლის 20 იანვარი — ბაქოში და 1991 წლის 13 იანვარი — ვილნიუსში). გამოფენის ორგანიზატორები იყვნენ: აზერბაიჯანელ სტუდენტთა კავშირი, ქართველ სტუდენტთა გაერთიანება ჩეხეთის რესპუბლიკაში და ლიტვის საელჩო.
გამოფენის გახსნას დაესწრნენ დიპლომატიური კორპუსის აკრედიტებული წარმომადგენლები, ქვეყნის მმართველი პირები, ყოფილი ევროკომისარი შტეფან ფულე, ფარიდ შაფიევი — აზერბაიჯანის ელჩი ჩეხეთის რესპუბლიკაში, აურიმას ტაურანტასი — ლიტვის ელჩი ჩეხეთის რესპუბლიკაში, ალექსანდრე ჭელიძე — საქართველოს დესპანი ჩეხეთის რესპუბლიკაში, მეცნიერები, საზოგადო მოღვაწეები, სტუდენტები და მედიის წარმომადგენლები.
სტუმრებმა წუთიერი დუმილით პატივი მიაგეს დაღუპულთა ხსოვნას.
მე და ჩემმა მეგობრებმა, ელდარ ალიევმა — აზერბაიჯანელ სტუდენტთა კავშირის თავჯდომარე, გედა მონტვილაიტემ — ჩეხეთში ლიტვის დიასპორის წევრი, საერთო პროექტი მოვიფიქრეთ და გადავწყვიტეთ ჩვენი უახლესი ისტორიის გაცოცხლება ჩეხი და უცხოელი პუბლიკის წინაშე. რადგანაც სამივე ქვეყანამ საბჭოთა კავშირისაგან დამოუკიდებლობისათვის გრძელი და სახიფათო გზა განვლო, მნიშვნელოვნად ჩავთვალეთ გამოფენა დამოუკიდებლობისთვის ბრძოლისთვის მიგვეძღვნა, კერძოდ, 1989-1990-1991 წლებში განვითარებული მოვლენებისთვის. ვეცადეთ ისეთი ადგილი აგვერჩია, რომელიც არა მარტო ჩეხებისთვის, არამედ უცხოელებისთვისაც ხელმისაწვდომი იქნებოდა და პრაღის ცენტრში მდებარე კულტურული კომპლექსის ჰოლი შევარჩიეთ, სადაც, ტრადიციულად, ბევრი ადამიანი მოძრაობს. გამოფენის მომზადებაში ძალიან ბევრი ადამიანი მონაწილეობდა, განსაკუთრებული მადლობა მინდა გადავუხადო საქართველოს ეროვნულ არქივს, რომელმაც დროულად მოგვაწოდა ფოტოები; გამოფენის საინფორმაციო მხარდაჭერისთვის — საქართველოს საელჩოს და ფინანსური მხარდაჭერისთვის — აზერბაიჯანის მხარეს.
„ამ გამოფენით გვსურს ვაჩვენოთ, რომ გვახსოვს, როგორ იბრძოდა ჩვენი ხალხი დამოუკიდებლობისთვის და პატივი მივაგოთ მათ ხსოვნას“, — აღნიშნა გამოფენის ორგანიზატორმა გედა მონტვილაიტემ. აზერბაიჯანის ელჩმა, ფარიდ შაფიევმა გაიხსენა ე.წ. „შავ იანვარს“ ბაქოში დატრიალებული მოვლენები, როდესაც საბჭოთა ჯარისკაცებმა 130-ზე მეტი ადამიანი მოკლეს: „საბჭოთა ხელმძღვანელებმა ჯარი გამოგზავნეს თითქოს არსებული წესრიგის აღდგენისა და სტაბილიზაციისთვის, მაგრამ გაუგებარია, რაში დასჭირდათ მათ ტელევიზიის აფეთქება და კომუნიკაციების დაზიანება. შეჭრის ერთადერთი მიზანი პროტესტანტების დასჯა იყო. მიუხედავად ასეთი ბრუტალური შევიწროებისა, საბჭოთა მთავრობამ ვერ მიაღწია მიზანს და აზერბაიჯანელი ხალხის დამოუკიდებლობის ნება ვერ შეარყია. საუკეთესო ნიმუში ამისა ის არის, რომ 25 წლის შემდეგ, დღეს, პრაღაში ვდგავარ თქვენ წინაშე, როგორც აზერბაიჯანის დამოუკიდებელი რესპუბლიკის ელჩი“ — ამაყად განაცხადა მან.
ჩეხეთში ლიტვის ელჩმა აურიმას ტაურანტასმა პარალელები გაავლო აზერბაიჯანისა და ლიტვის მოვლენებს შორის. გაიხსენა, როგორ შევიდა ლიტვაში საბჭოთა ჯარები, იმავე სცენარით დაიპყრო ტელევიზია და ტელერადიოკომიტეტის შენობა. ტაურანტასმა გაიხსენა, რომ ლიტვის რევოლუციას „სიმღერის რევოლუცია“ იმიტომ ეწოდა, რომ ლიტველები ტანკებს ხალხური სიმღერებით შეეგებნენ.
გამოფენაზე საქართველოს დესპანმა, ალექსანდრე ჭელიძემ აღნიშნა, რომ საქართველომ, ამ ქვეყნებს შორის, პირველმა მიიღო დარტყმა საბჭოეთიდან და 1989 წლის 9 აპრილი ისეთივე მნიშვნელოვანია ქართველებისთვის, როგორც აზერბაიჯანელებისთვის „შავი იანვარი“, ხოლო ლიტველებისთვის 1991 წლის „სიმღერის რევოლუცია“. ქართველმა ხალხმა სწორედ 9 აპრილს გაიაზრა, რომ მათი მომავალი საბჭოთა კავშირის საზღვრებს გარეთ იყო და ორ წელიწადში — 1991 წლის 9 აპრილს, საქართველო დამოუკიდებელი ქვეყანა გახდა.
გამოფენა „გზა დამოუკიდებლობისკენ — აზერბაიჯანი, საქართველო, ლიტვა“ 2 თებერვლამდე გაგრძელდება. დამთვალიერებელი კიდევ ერთხელ გაიხსენებს მოვლენებს, რომლებმაც ჩვენი და ჩვენი მეგობარი ქვეყნების ისტორიაში წარუშლელი კვალი დატოვა.
ლაშა ნავერიანი პრაღის საბუნებისმეტყველო
უნივერსიტეტის სტუდენტი, ახალგაზრდა ელჩი ჩეხეთის რესპუბლიკაში
|
