2017-02-09
კრედიტქულებში ასახული „თავისუფალი გაკვეთილები“
განათლებისა და მეცნიერების მინისტრის ინციატივა თავისუფალი გაკვეთილების შესახებ სულ მალე განხორციელების ფაზაში შევა და როგორც სკოლა, ისე მასწავლებელი ყოველი ჩატარებული საათის საზღაურს მიიღებს. როგორც ალექსანდრე ჯეჯელავამ განაცხადა, გარდა იმისა, რომ „თავისუფალი გაკვეთილის“ პროექტები სკოლასა და მასწავლებელს ფინანსურ სარგებელს მოუტანს, ბავშვებს სკოლას შეაყვარებს და მასწავლებლები თავისუფალ რეჟიმში სწავლებას გამოცდიან. „მასწავლებლები მოსინჯავენ, როგორია თავისუფალი ფორმატი და დარწმუნებული ვარ აღმოაჩენენ, რომ გარეგნული წესებიდან გადახვევა სულაც არ არის საზიანო.“
ალექსანდრე ჯეჯელავას განმარტებით: „თავისუფალი გაკვეთილის მოდელი ასე გამოიყურება — ერთი საათი თავისუფალი გაკვეთილის, მათ შორის სპორტის, გულისხმობს 8 ლარს — ადმინისტრაციაში მიმავალს, 8 ლარს — პედაგოგთან და 8 ლარს — ინვენტარში, ანუ თუ სკოლა 40 საათს ატარებს, შესაბამისად, 320 ლარი ინვენტარისთვის ექნება, 320 ლარი — მასწავლებლისთვის და 320 — ადმინისტრაციისთვის, რადგან აქ ადმინიტრაციის მოტივაციაც ძალიან მნიშვნელოვანია. თუ ადმინისტრაციას არ უნდა, შეიძლება დაკეტონ სკოლა გარკვეულ საათებში და არ შეუწყონ ხელი. ეს სამი კომპონენტი უნდა იყოს სინქრონულად — საჭიროა ინვენტარი, მასწავლებლის მოტივაცია, რომ დამატებითი საათები ჩაატაროს და სკოლის მატერიალური მოტივაცია, რომ ხელი შეუწყოს თავისუფალი გაკვეთილის ჩატარებას. რაც შეეხება მოსწავლის მოტივაციას, ეს მასწავლებელმა უნდა შექმნას — თუ ვერ დააინტერესე, ისე არ ტარდება.
თავისუფალი გაკვეთილები ასე განაწილდება: ორი საათი — ჯანსაღი ცხოვრება, ერთი საათი — წიგნიერება, ანუ წიგნის კითხვის შეყვარების გაკვეთილი, თავისუფალი გაკვეთილის ფორმატში, ერთი საათი — ინტელექტუალური აქტივობა და ერთი საათი დაეთმობა ხელოვნებას, სულ საუბარია კვირაში ხუთ დამატებით საათზე.
როგორც გითხარით, ორი საათი ჯანსაღი ცხოვრების წესს ეთმობა და სულაც არ არის აუცილებელი ეს მხოლოდ სპორტი იყოს, შეიძლება გაკვეთილი კვებას მიეძღვნას ან გასეირნებას და ა.შ. ხელოვნების საათებში, შევეცდებით, მასობრივი სფეროები შემოვიტანოთ, ინტელექტუალურ აქტივობაში სხვადასხვა სახის ინტელექტუალური შეჯიბრები იგულისხმება და რამდენიმე მიმართულებით ვმუშაობთ. წიგნიერებაზე კი უშუალოდ გამომცემლობებთან ვიმუშავებთ. გვინდა, ყველა სკოლაში იყოს პროგრამა, რომელიც აქტივობაზე იქნება დაფუძნებული. წიგნების შეძენას დავაფინანსებთ, მაგრამ ამას აუცილებლად უნდა მოჰყვეს აქტივობა — კითხვა, განხილვა და ა.შ.
ხარისხის შემოწმების მთავარი ინსტრუმენტი, მონიტორინგის და ტრადიციული მეთოდების გარდა, იქნება საჯარო გამოხმაურებებში მონაწილეობა, რასაც ავტომატურად აწერს ხელს ის, ვინც ამ პროცესში ერთვება. საიტი ერთ-ორ კვირაში მზად იქნება. ყველა თავისუფალი გაკვეთილი იქნება შეფასებადი მშობლებისთვის და ეს შეფასებები — საჯარო. მაგალითად, ნაბეღლავის სკოლაში თუ არ მოეწონებათ წიგნიერების გაკვეთილი მშობლებს და მოსწავლეებს, შეეძლებათ დაბალი და ნეგატიური შეფასებები დაუწერონ. ჩვენი მონიტორინგი ამ შეფასებებით იხელმძღვანელებს. დაახლოებით, წარმოიდგინეთ ფეისბუქის სტილის საიტი. თავიდან შეიძლება შეშინებულები იყვნენ და არ დაწერონ ობიექტური შეფასებები, მაგრამ მერწმუნეთ, ჯერ ერთი ამოიღებს ხმას, მერე — ხუთი, მერე — შვიდი...
დავიწყეთ ასევე მშობლებთან შეხვედრები, რაც ძალიან მნიშვნელოვანია. ნებისმიერი სკოლის მოსწავლის მშობელს, საშუალება ეძლევა, მოვიდეს სამინისტროში და თუ რამე აწუხებს, ღიად გვითხრას ამის შესახებ. პირველი შეხვედრები ძალიან ფრთხილი იყო, ნელ-ნელა ეს სიფრთხილე მოიხსნა და, პრაქტიკულად, ყველა შემთხვევაზე ვრეაგირებთ.“
რაც შეეეხება თავისუფალი გაკვეთილების დაფინანსებას, მინისტრმა განაცხადა, რომ მომავალში აპირებს საათობრივი ანაზღაურება გაზარდოს „როგორც ჩანს სწორად ვერ გავთვალე, როცა ვამბობდი, რომ მეტს გადავუხდი, ვიდრე ჩვეულებრივ გაკვეთილებში. მაგარი მასწავლებელი ჩვეულებრივ გაკვეთილში 6.75-ს იღებს და მე ვაპირებდი, თავისუფალ გაკვეთილში 25 ლარი გადამეხადა, ეს სერიოზულ უკმაყოფილებას გამოიწვევდა და სამართლიანადაც. ამიტომაც განისაზღვრა, ამ ეტაპზე, თითო გაკვეთილი 8 ლარით.“
თავისუფალი გაკვეთილები „მასწავლებელთა საქმიანობის დაწყების, პროფესიული განვითარებისა და კარიერული წინსვლის“ სახეცვლილ სქემაში დამატებითი აქტივობების ნუსხაში შევიდა, რომელიც მასწავლებელს კრედიტქულის მოპოვების საშუალებას მისცემს. როგორ განახორციელონ სკოლებმა — მასწავლებლებმა თავისუფალი გაკვეთილები, რა კრიტერიუმებით შეარჩევს სამინისტრო და როგორ დაუფასდებათ ახალი ფორმატის გაკვეთილების ჩატარება — ამის შესახებ გვესაუბრება პროექტის „თავისუფალი გაკვეთილები“ მენეჯერი ლალი კალანდაძე:
— რას ნიშნავს ახალი ტიპის გაკვეთილები და როგორ განახორციელონ ისინი სკოლებმა?
— თავისუფალი გაკვეთილი ეს არის გაკვეთილის ახალი ფორმატი — ნიშნის, შეფასების, დავალებებისა და გამოკითხვების გარეშე, რომელიც მოსწავლეებს, გაკვეთილების შემდეგ, სურვილის მიხედვით, ჩაუტარდებათ. წელს სატესტო რეჟიმით ვიწყებთ და, პირველ რიგში, გადავწყვიტეთ, პროექტი ვჳჳ-ვჳჳჳ-კლასებში განვახორციელოთ.
სკოლა წარმოადგენს თავისუფალი გაკვეთილის პროექტს, რომელშიც, თავისთავად, აუცილებლად ჩართული იქნება პედაგოგი — მითითებული იქნება, ინდივიდუალურად, რომელი მასწავლებელი განახორციელებს აქტივობას. ამ გაკვეთილების მიზანი, გარდა იმისა, რომ მოსწავლეებს ახალი ტიპის გაკვეთილები შევთავაზოთ, სკოლის გაძლიერებაა — მასწავლებლის ხელფასის ზრდა, სკოლის ადმინისტრაციის გაძლიერება. თავისუფალი გაკვეთილებიდან თითო ჩატარებულ საათზე სკოლას გადაერიცხება 30 ლარი, აქედან 10 ლარი მასწავლებლის ანაზღაურებაა, 10 ლარი — სკოლის ადმინისტრაციის, ხოლო 10 ლარით გაკვეთილისთვის საჭირო რესურსები დაფინანსდება. ჯამში, 3000-ლარიანი გრანტებია გათვლილი სკოლებზე, რაც იმას ნიშნავს, რომ სკოლა უზრუნველყოფს 100 დამატებით საათს, თავისუფალი გაკვეთილების სახით, სხვადასხვა მიმართულებებში.
— წელს რომელი მიმართულებები დაფინანსდება?
— ამ ეტაპზე შევარჩიეთ ოთხი მიმართულება, რომლებიც პრიორიტეტულად მიგვაჩნია — ჯანსაღი ცხოვრების წესი და სპორტი; ხელოვნება; ინტელექტუალური და შემეცნებითი მიმართულება; წიგნიერება, უპირატესობას ტექნოლოგიურ პროექტებს მივანიჭებთ.
ამ ოთხი მიმართულებიდან მასწავლებლებს მათთვის სასურველის არჩევა და პროცესში ჩართვა შეუძლიათ. ჩვენ ჩარჩო-პროგრამებს ვამზადებთ და რეკომენდაციების სახით ვაწვდით, რა თქმა უნდა, მათ ამის გამოყენება შეუძლიათ. ველოდებით, რომ საინტერესო საპროექტო წინადადებები და ინიციატივები შემოვა, შედარებით დიდი სკოლებიდან იმასაც ველით, რომ დაიმეგობრებენ პატარა, უფრო მცირეკონტინგენტიან სკოლებს და მათთან ერთად განახორციელებენ პროექტებს. ჩვენი სურვილია, მცირეკონტინგენტიანი სკოლები აქტიურად ჩაერთონ თავისუფალ გაკვეთილებში.
— სახეცვლილ სქემაში თავისუფალი გაკვეთილები კრედიტქულების მომტანი ერთ-ერთი დამატებითი აქტივობაა, როგორ და ვინ შეაფასებს გაკვეთილებს?
— შემფასებელი, ამ შემთხვევაში, განათლებისა და მეცნიერების სამინისტროა — შეიქმნება შესაბამისი კომისია, რომელიც ამ აქტივობას პროექტის დასრულებისას შეუფასებს მასწავლებლებს კრედიტქულების სახით და ეს სქემაში აისახება. რაც შეეხება შესაფასებელი საათების რაოდენობას, 20 ჩატარებულ საათზე მასწავლებელი 0,5 კრედიტქულას მიიღებს. მას შეუძლია, კვირაში ორი საათი სპორტს დაუთმოს, დანარჩენ მიმართულებებს კი — მინიმუმ, 1 საათი. სხვა აქტივობებში იგულისხმება ხელოვნება, კულტურა, შემეცნებითი, გასვლითი ღონისძიებები, ექსკურსიები და ა.შ. რადგან წელს პროექტი სატესტო რეჟიმში იმუშავებს, ვფიქრობთ, საათების რაოდენობა ყოველწლიურად გავზარდოთ.
— არის თუ არა შეზღუდული თავისუფალი გაკვეთილების ჩატარების მსურველთა რაოდენობა და რა კრიტერიუმებით შეირჩევა პროექტები?
— რაოდენობა შეზღუდული არ არის, რადგან პროექტები კონკურსის სახით შეირჩევა. თუმცა გეტყვით, რომ წლევანდელი ბიუჯეტით თავისუფალ გაკვეთილებზე 4 მილიონი ლარია გათვალისწინებული. რაც შეეხება კრიტერიუმებს, როგორც გითხარით, პრიორიტეტი მიენიჭება დიდი სკოლების მიერ მცირეკონტინგენტიან სკოლებთან ერთად განხორციელებულ პროექტებს. ჯამში, 2100 საჯარო სკოლა გვაქვს, მათგან 1400 მცირეკონტინგენტიანია. გადავწყვიტეთ, რომ მცირეკონტინგენტიანი სკოლები ამ პროცესში აბსოლუტურად ცალკე იქნებიან ჩართული, ფაქტობრივად, ერთმანეთს შეეჯიბრებიან. ამ სკოლებისთვის ცალკე კონკურსი და საკონკურსო პირობები იქნება შეთავაზებული. მცირეკონტინგენტიან სკოლებში, საბოლოო ჯამში, რაოდენობრივად, მეტი პროექტი წავა, რადგან ერთ-ერთი მთავარი მიზანიც ეს არის — ხელი შევუწყოთ მათ გაძლიერებას, განსაკუთრებით ისეთი სკოლების, რომლებიც სოფელში მდებარეობს და ორასზე ნაკლები მოსწავლე ჰყავს
პროექტების შერჩევისას, აუცილებელი კრიტერიუმია, რომ მისი განმახორციელებელი სკოლის მასწავლებელი იყოს, ამასთანავე, მასობრივად ჩაერთოს მოსწავლეთა კონკრეტული რაოდენობა — ვჳჳ-ვჳჳჳ-კლასელების 80% მაინც.
— შეუძლია თუ არა ერთი და იმავე მასწავლებელს თავისუფალი გაკვეთილებით კრედიტქულის რამდენჯერმე მიღება?
— იქიდან გამომდინარე, რომ რესურსებში შეზღუდულები ვართ, ბუნებრივია, გვირჩევნია მრავალფეროვანი პროდუქტი შევთავაზოთ მოსწავლეებს და, რაც შეიძლება, მეტი მასწავლებელი ჩავრთოთ პროცესში. თუმცა, გამონაკლისებსაც განვიხილათ — მაგალითად, თუ ერთმა მასწავლებელმა განსხვავებული და ძალიან კარგი პროექტი წარმოგვიდგინა, ასეთ შემთხევაში, რასაკვირველია, მას კიდევ მივცემთ პროექტის განხორციელების შესაძლებლობას. არც კრიტერიუმებში გვაქვს ასეთი შეზღუდვა ჩადებული. გვირჩევნია, მეტი მასწავლებელი მონაწილეობდეს, მაგრამ, როგორც გითხარით, გამორჩეულ პროექტს გამონაკლისის სახით განვიხილავთ.
ალბათ, საინტერესო იქნება ისიც, რომ ახლა მზადდება ვებგვერდი თავისუფალი გაკვეთილების შესახებ, სადაც აიტვირთება მასალები, ფოტოები, ვიდეოები, საგაკვეთილო პროცესის მიმდინარეობა, რომელ სკოლაში ხორციელდება პროექტი, გაკვეთილების აღწერა და ა.შ. მარტიდან ვებგვერდი საჯარო გახდება და ნებისმიერ მსურველს შეეძლება, თვალყური ადევნოს თავისუფალი გაკვეთილების მიმდინარეობას.
— თავისუფალი გაკვეთილების განხორციელება მხოლოდ მიმართულებების სახით შეეძლებათ პედაგოგებს თუ ინტეგრირებულადაც, მაგალითად, ტექნოლოგიებთან?
— მაგალითისთვის გეტყვით, რომ მასწავლებლებისთვის ვგეგმავთ ტრენინგების ჩატარებას, რომელიც კოდირების შესწავლას ითვალისწინებს. პროგრამირების ერთ-ერთი ნაწილის — კოდინგის შესწავლა ერთ-ერთი პრიორიტეტია ვჳჳ-ვჳჳჳ-კლასელებისთვის. ტექნოლოგიები, რასაკვირველია, შეიძლება მასწავლებელმა ნებისმიერი საგნის სწავლებისას გამოიყენოს — ხელოვნებაში, მუსიკაში და ა.შ. აქედან გამომდინარე, პროექტებიც შეიძლება იყოს ტექნოლოგიური ბმით დაწერილი და არა უბრალოდ ქაღალდზე. გაკვეთილებზე მასწავლებლებმა აქტიურად შეიძლება გამოიყენონ ტექნოლოგიები, მოსწავლეებს აჩვენონ ვიდეოები. ერთ-ერთი პროექტი, რომელიც ასევე რეკომენდაციის სახით შევთავაზეთ სკოლებს, არის „კინო სკოლაში“. ამ პროექტის ფარგლებში, გაიმართება ფილმების ჩვენება, დისკუსიები, დებატები, განხილვები და ა.შ. პარალელურად, ვამზადებთ პროექტებს და ვთავაზობთ მასწავლებლებს, მათ კი შეუძლიათ პირდაპირ აირჩიონ ჩვენ მიერ შეთავაზებული ან თვითონ მოამზადონ.
— რეალურად როდის ამოქმედდება თავისუფალი გაკვეთილები?
— ამ ეტაპზე, სკოლებს ვეკითხებით ვის რა რესურსი აქვს, პარალელურად, ვაწარმოებთ კვლევას — რა აინტერესებთ მოსწავლეებს, ვიკვლევთ, ასევე, იმ რესურსს, რა მიმართულებითაც აპირებენ პროგრამების განხორციელებას — დაახლოებით, სტატისტიკურ მონაცემებს ვაგროვებთ. მარტის თვიდან კი პროექტების განხორციელება რეალურად იქნება შესაძლებელი.
ესაუბრა ლალი ჯელაძე
|
