2016-04-21
უნიკალური საგანმანათლებლო გამოცდილება ბიზნესის დახმარებით
ანა ფირცხალაიშვილი
საქართველოს დაწყებითი განათლების პროექტი (გ-ჵried) მოსწავლეების წიგნიერების, მათემატიკური და საქმიანი უნარების განვითარების მიზნით ხორციელდება და 2015-2016 სასწავლო წლებში, 122 საპილოტე სკოლას მოიცავს. ორი მათგანის მიზნებისა და მიმდინარეობის შესახებ ჩვენ უკვე ვისაუბრეთ. ამჯერად პროექტის ერთი მნიშვნელოვანი კომპონენტი — საქმიანი უნარ-ჩვევების განვითარების პროგრამა გვინდა წარმოგიდგინოთ. პროგრამის მიზანია, მოსწავლეებს ადრეული ასაკიდან განუვითაროს ისეთი ჩვევები, როგორიცაა სამომხმარებლო, ეკონომიკური, სოციალური, კრიტიკული აზროვნება, ასევე გადაწყვეტილების მიღების, დაგეგმვის, ლიდერობის უნარები. ეს არის უნიკალური საგანმანათლებლო გამოცდილება, რაც დაეხმარება მოზარდებს საქმიანი სამყაროს უკეთ და სწორად აღქმაში.
პროგრამის წარმატებით განხორციელებაში გადამწყვეტ როლს კერძო სექტორი ასრულებს, რომელმაც საპილოტე სკოლებში გაკვეთილების ჩასატარებლად მოხალისეები მიავლინა. იქ, სადაც ვერ მოხერხდა მოხალისეთა მოზიდვა (ძირითადად რეგიონებში), პედაგოგობა თავად პროექტის თანამშრომლებმა ითავეს. პროგრამის ხელმძღვანელი ნიკოლოზ ჩაჩხიანი და ტექნიკური ასისტენტი დიანა დუნდუა გურჯაანის რაიონის სოფელ გურჯაანის საჯარო სკოლის ვ და VI კლასებში ახორციელებდნენ საქმიანი უნარ-ჩვევების პროგრამას. პროექტი დასრულდა, შესაბამისად — გაკვეთილებიც. ჯერჯერობით უცნობია გაგრძელდება თუ არა დაწყებითი განათლების პროექტი საქართველოში. ეს, გარკვეულწილად, კვლევის შედეგებზეც იქნება დამოკიდებული, რომელიც უკვე ჩატარდა, მაგრამ შთაბეჭდილება, რომელიც ამ სკოლის ორი კლასისგან მივიღე, იმაზე მეტყველებს, რომ მოსწავლეებმა ბევრი საინტერესო სიახლე გაიგეს, რამაც მათი ფანტაზია სხვადასხვა მიმართულებით წარმართა. ეს არ იყო გაკვეთილები ჩვეულებრივი გაგებით, აქ ბავშვებმა ბევრი რამის ცოდნა გამოამჟღავნეს, თუნდაც ეკონომიკური ტერმინოლოგიის ცოდნის დონეზე, მათ წარმოდგენა აქვთ, ზოგადად, სამეწარმეო საქმიანობის შესახებ, შეუძლიათ პრეზენტაციების კეთება, თითოეულს გაუჩნდა განსაკუთრებული დამოკიდებულება ამა თუ იმ სფეროს მიმართ — ზოგს საადვოკატო ფირმის გახსნა სურს მომავალში, ზოგს — ფეხბურთის გუნდის მფლობელობა, საკუთარი პროდუქტების მაღაზიისა თუ რეწვის ხელოვნების შემსწავლელი სახელოსნოს გახსნა და ა.შ.
ნიკოლოზ ჩაჩხიანი, რომელიც იმ დღეს ვ კლასში ატარებდა შემაჯამებელ გაკვეთილს, ამბობს, რომ მას ჲSაჳდ-თან თანამშრომლობის მრავალწლიანი გამოცდილება აქვს და ამდენად განათლების სფერო მისთვის ახლობელია და ყველაზე მნიშვნელოვანი, ისე როგორც პედაგოგის ამპლუა. და ეს კარგად გამოჩნდა ბოლო გაკვეთილზეც, ბავშვებთან ურთიერთობაში, მათთვის გასაგები ენით, სათანადო თვალსაჩინოებების დახმარებით, მთელი კლასის ადვილად აყოლიებით იმ თემების ირგვლივ კითხვებზე პასუხების გასაცემად, რაც განვლილი ხუთი გაკვეთილის ფარგლებში შეისწავლეს. „ჩვენი კომპონენტი დაფუძნებულია Junior Achievement-ის მეთოდოლოგიაზე, რომელიც მსოფლიოს 123 ქვეყანაში ახორციელებს მსგავს პროექტებს. საქმიანი უნარების განვითარების პროგრამა 39 საპილოტე სკოლაში განხორციელდა, ვფიქრობ, წარმატებითაც. იმედი მაქვს, რომ ამას კვლევის შედეგებიც დაადასტურებს. ასაკობრივი ფაქტორის გათვალისწინებით პროგრამა 7 ძირითად თემას მოიცავდა: I კლასში — „ჩვენ თვითონ“; II კლასში — „ჩვენი ოჯახი“; III კლასში — „ჩვენი საზოგადოება“; IV — „ჩვენი ქალაქი“; ვ — „ჩვენი რეგიონი “და VI კლასში — „ჩვენი ქვეყანა“. აქ დამატებითი თემაა „ფულზე მეტი“, რაც მოიცავდა ფინანსური წიგნიერების საკითხებს.
ჩვენი პირველი ამოცანა იყო კერძო სექტორის ფართოდ ჩართვა პროგრამის განხორციელებაში. საგანგებოდ მინდა აღვნიშნო, რომ ბიზნესმა უყოყმანოდ და უანგაროდ დაგვიჭირა მხარი. ჩვენ საგანგებოდ დავატრენინგეთ მოხალისეები. რაკი მათთვის უცხო იყო სასკოლო გარემო, შევქმენით ანიმაციური ფილმები დაწყებითი კლასის მართვის შესახებ, სათანადო პრაქტიკული რჩევებით, რაც დაფუძნებულია Junior Achievement-ის მეთოდოლოგიაზე, მაგრამ მორგებულია ქართულ სინამდვილეზე. გაკვეთილების სახალისოდ წარმართვისა და მაქსიმალურად მაღალი შედეგის მისაღწევად მათ ხელთ ჰქონდათ ჩვენ მიერ მომზადებული „მოხალისის ვიდეოინსტრუქცია“, ანიმაციური ფილმი „ბავშვები ჩვენი ქუჩიდან“, სხვადასხვა სახის რჩევები, ფლაერები „პრომოვიდეო“, ლექს-სენის მიერ შესრულებული სახალისო, მაგრამ თემატური სიმღერა „ფული მოძრაობს საზოგადოებაში“ და სხვა საჭირო თვალსაჩინო მასალა, რაც აუცილებელია ამ ტიპის გაკვეთილის ეფექტურად ჩასატარებლად. გაკვეთილის სტრუქტურა ასეთი იყო: კლასში შესვლისას მოხალისე, პირველ რიგში, ბავშვებს აწვდიდა ცნობებს თავისი კომპანიის შესახებ და შემდეგ იწყებდა იმ დღისთვის გაწერილ გაკვეთილს. ყველა გაკვეთილი აუცილებლად სახალისო და მსუბუქად აღსაქმელი უნდა ყოფილიყო, თუმცა, რა თქმა უნდა, გარკვეული ინფორმაციის შემცველი, რომლის ათვისების ხარისხსაც, გაკვეთილის დამთავრებამდე სპეციალური დავალების ფურცლების მეშვეობით ვამოწმებდით, რომლის შესრულებაშიც ბავშვები გუნდურად ერთვებოდნენ. მაგალითად, თემა — „ჩვენი ქალაქი“ ან „ჩვენი რეგიონი“ — გულისხმობს, ბავშვებმა იცოდნენ რა ბუნებრივი თუ ადამიანური რესურსებია ამ ტერიტორიაზე, შესაბამისად, უნდა განსაზღვრონ როგორ შეიძლება მათი გამოყენება საკუთარი ბიზნესის დასაწყებად, შემდეგ მოიფიქრონ იმ კომპანიის სახელწოდება, რომელსაც დააარსებენ, მოიფიქრონ, როგორ გაუწევენ რეკლამირებას საკუთარ პროდუქციას და ა.შ. ამ საკითხებზე მოსწავლეები მუშაობენ გუნდურად, ბოლოს, ერთი მათგანი აკეთებს პრეზენტაციას. ეს გარკვეულწილად პროფორიენტაციაც არის და ამიტომაცაა, რომ შედეგად ვიღებთ მოსწავლეთა დაინტერესებას ამა თუ იმ სფეროთი, დარგით. თუ პროექტი გაგრძელდება, რა თქმა უნდა, ახალგაზრდების საქმიანი უნარების განვითარება უფრო სტაბილურ ხასიათს მიიღებს და შეგნებულ გადაწყვეტილებებზე ორიენტირებული გახდება.“ — ასეთია ნიკოლოზ ჩაჩხიანის აზრი და პროექტის მიზანიც.
ეს მეთოდოლოგია რომ ნამდვილად გამართლებულია, რასაც ბიზნესის სამყაროს უკეთ აღქმისთვის მოსწავლეებს პროგრამა სთავაზობს, VI კლასშიც კარგად გამოჩნდა. გაკვეთილს დიანა დუნდუა ატარებდა. მოსწავლეთა სრული ჩართულობით, წინასწარ მომზადებული ფლაერებით გვიჩვენეს, რაოდენი ძალისხმევაა საჭირო სხვადასხვა ქვეყნის ადამიანებისგან რაიმე მნიშვნელოვანი პროდუქტის შესაქმნელად და როგორი ურთიერთკავშირი არსებობს მათ შორის...
ქალბატონი დიანა ცდილობს, ყველა მოსწავლე თანაბრად აქტიური იყოს. კითხვები, რომელსაც ის სვამს, თითოეული მათგანისთვისაა განკუთვნილი. კითხვებზე პასუხები კი იმის ნიშანია, რამდენად შემოქმედებითად ან კრიტიკულად აზროვნებენ მოსწავლეები, რამდენად ტოლერანტულები არიან გუნდური მუშაობისას, რაციონალურები — დაგეგმვისას, რომელი გამოირჩევა ლიდერის თვისებებით და ა.შ.
კვლევის შედეგები უფრო კონკრეტულად გვეტყვის, რამდენად ეფექტურია გაწეული მუშაობის შედეგი, მაგრამ ამ ორი გაკვეთილით ნათლად ჩანს, ეს ის თემებია, რომელზეც კვალიფიციურად და მიზანმიმართულად საუბარი, ნამდვილად ღირს, რადგან აქ იმ ცოდნას იღებენ მოსწავლეები, რაც რეალურ ცხოვრებაში აუცილებლად წაადგებათ.
დაბოლოს, არ შეიძლება არ დაეთანხმო ნიკოლოზ ჩაჩხიანს და დიანა დუნდუას იმაში, რომ სკოლებში, სადაც სიახლისადმი მზაობაა, სადაც დირექტორი, პედაგოგები ერთიანი აქტიური გუნდია, შედეგიც კარგია. ასეთია სოფელ გურჯაანის საჯარო სკოლა, ასეთი დირექტორია ქალბატონი რუსუდან მამულაშვილი და ვ და VI კლასების დამრიგებლები, ქართული ენისა და ლიტერატურის პედაგოგები — თამარ ცისკარიშვილი და ნინო ვარდიაშვილი.
|
