2015-11-05 ცვლილებები ეროვნულ სასწავლო გეგმაში ეროვნულ სასწავლო გეგმაში ცვლილებები დამტკიცდა, რომელიც ითვალისწინებს: განახლებული არჩევითი საგნების ნუსხას; კლასის გაყოფის ახალ წესს; წლიური გამოცდის ჩატარების წესს; ეთნიკურ უმცირესობათა ენების სასწავლო გეგმას. ცვლილებების შესახებ გვესაუბრება განათლებისა და მეცნიერების სამინისტროს ეროვნული სასწავლო გეგმების სამმართველოს უფროსი მარიამ ჩიქობავა:
— ეროვნულ სასწავლო გეგმაში განხორციელებული ცვლილებებიდან, პირველ რიგში, ვისაუბროთ ეთნიკურ უმცირესობათა ენების სასწავლო გეგმაზე, რადგან პირველად შეიქმნა მსგავსი სტანდარტი...
— ყოველთვის ვცდილობთ, ახალ სასწავლო წელს სიახლეებით შევხვდეთ, გავითვალისწინოთ წინა წლების გამოცდილებიდან მიღებული ხარვეზები და განვავითაროთ ეროვნული სასწავლო გეგმები. ასევე ვითვალისწინებთ სკოლების დირექტორების, თითოეული მასწავლებლის შენიშვნებს, წინადადებებსა თუ ინიციატივებს. ერთია, ჩვენ რას ვაკეთებთ და მეორე, თუ როგორ მუშაობს ის პრაქტიკაში. როგორც წესი, პრაქტიკოსებისგან მიღებული მოსაზრებები თუ ინიციატივები ჩვენთვის ყოველთვის საინტერესოა.
წელს ეროვნულ სასწავლო გეგმაში რამდენიმე ცვლილება შევიდა. მაგალითად, ერთ-ერთი კარგი სიახლეა ეთნიკური უმცირესობების ენების სტანდარტი, რომელიც პირველად შეიქმნა. სტანდარტი განკუთვნილია არაქართულენოვანი სკოლებისთვის, სადაც ტრადიციულად ისწავლება მშობლიური ენა და ლიტერატურა (სომხური, აზერბაიჯანული, რუსული ენები), სტანდარტის არარსებობის გამო ამ დრომდე დაურეგულირებელი იყო სახელმძღვანელოების საკითხიც. სტანდარტის დამტკიცება სამართლებრივ ჩარჩოში მოაქცევს მშობლიური ენის სწავლებას და მასთან დაკავშირებულ საკითხებს და სამომავლოდ, უკვე შესაძლებელია სახელმძღვანელოების შექმნაც, რომელიც გრიფირების კონკურსს გაივლის და ჩვეულებრივ შევა სკოლებში.
გარდა ამისა, სტანდარტი მომზადდა მცირერიცხოვანი ეთნიკური უმცირესობებისთვისაც (ქურთული, ასირიული, ჩეჩნური და ა.შ. ენებისთვის), რომლებიც ჩვენს ქვეყანაში ცხოვრობენ და, ჩვეულებრივ, ქართულენოვან სკოლებში სწავლობენ, მაგრამ, მშობლიური ენის შენარჩუნების მიზნით, სურვილი აქვთ ისწავლონ თავიანთი ენა. ახლა დგინდება სკოლების სია — თუ სკოლა გამოთქვამს სურვილს და ამისთვის ადამიანური რესურსი ეყოლება, ჩვენ ხელს შევუწყობთ, კვირაში ორსაათიანი დატვირთვით, არჩევით საგნად ასწავლონ მშობლიური ენა. რაც შეეხება პედაგოგებს, მათი პოვნა და გადამზადება საკმაოდ რთულია, თუმცა არიან მოხალისე პედაგოგები, რომლებიც აქამდეც ახერხებდნენ ენის სწავლებას დამატებითი საგანმანთლებლო მომსახურების მეშვეობით. თავად სკოლა ცდილობდა ამისთვის სახსრების მოძიებას, ახლა კი სტანდარტმა საშუალება მისცა, სამინისტრომ დაუფინანსოს მათ კვირაში ორი საათი მშობლიური ენის სწავლებისთვის. ვნახოთ, რა შესაძლებლობები იქნება მომავალში სასწავლო რესურსების განვითარების თვალსაზრისით.
— ცვლილება შევიდა არჩევითი საგნების ნუსხაშიც. ყველა არჩევითი საგანი გადანაწილდა საგნობრივ ჯგუფებში. რას გულისხმობს ეს ცვლილება?
— არჩევით საგნებს დაემატა საგანი ჭადრაკი — სპეციალური ელექტრონული პროგრამა, რომელიც დიდი ხანია შექმნილია, მაგრამ აქამდე არ იყო დანერგილი და ამუშავებული, თუ არ ჩავთვლით რამდენიმე კერძო სკოლას. წელს უფრო მასშტაბურად და კომპლექსურად მივუდექით ამ საკითხს, გადამზადდნენ პედაგოგები და 300-ზე მეტ სკოლაში დაიწყო ჭადრაკის ელექტრონული პროგრამით სწავლება მეორე კლასებში. მომავალ წელს მესამე კლასებიც შეემატება.
კიდევ ერთი სიახლე გვაქვს — ყველა არჩევითი საგანი გადანაწილდა საგნობრივ ჯგუფებში. როგორც იცით, არჩევითი საგნები ძირითადი საგნების მომიჯნავეა და მათი სწავლების მიზანი მოსწავლის თვალსაწიერის გაფართოებაა, თუკი რომელიმე დისციპლინა სიღრმისეულად აინტერესებს. 30-მდე არჩევითი საგანი ძირითადი საგნების ჯგუფებში გადანაწილდა. ამ გადაწყვეტილების ძირითადი მიზეზი მასწავლებელთა კარიერული წინსვლის ახალი სქემაა, რომლის მიხედვითაც პედაგოგები სხვადასხვა კატეგორიებად ნაწილდებიან. მასწავლებლები, რომლებიც არჩევით საგნებს ასწავლიან, მიუხედავად იმისა, რომ ასრულებენ სასწავლო გეგმით განსაზღვრულ მოვალეობებს, სრულად ვერ იღებდნენ დამსახურებულ ანაზღაურებას სერტიფიცირების დანამატის სახით. ამავდროულად, გამოვლინდა, რომ მასწავლებელთა ნაწილი ვერ ნაწილდება შესაბამის სტატუსზე, თუკი ისინი სერტიფიცირებულები არიან და საგანს არჩევითი საგნების ნუსხიდან ასწავლიან. არჩევითი საგნების საგნობრივ ჯგუფებთან მიკუთვნება აღნიშნულ პრობლემას მოაგვარებს.
ზოგიერთი არჩევითი საგანი ორ ჯგუფში მოხვდა, მაგალითად, ინგლისური ენის მასწავლებელს, რომელსაც გავლილი აქვს ამერიკისმცოდნეობის კურსი და/ან კარგად იცნობს დასავლურ ლიტერატურას, უნდა ეძლეოდეს ამ არჩევითი საგნის სწავლების საშუალება. ასევე, მაგალითად, ისტორიკოსს, რომელიც შეძლებს მოსწავლეების გაყვანას ამერიკისმცოდნეობის კურსით გათვალისწინებულ შედეგებზე, რატომ არ უნდა მივცეთ მისი სწავლების შესაძლებლობა?! ასევე, მაგალითად, მუსიკალურ-კომპიუტერული პროგრამები შეიძლება ასწავლოს ინფორმაციულ-საკომუნიკაციო ტექნოლოგიების პედაგოგმაც და მუსიკის მასწავლებელმაც, რომელმაც იცის ამ ტიპის პროგრამებში მუშაობა.
ზოგადად ვფიქრობთ, რომ არჩევითი კურსების სხვადასხვა საგნობრივ ჯგუფთან დაკავშირებით, ერთი მხრივ, მასწავლებლებს მეტ შესაძლებლობებს ვთავაზობთ (რაც ხელფასის ზრდასაც უკავშირდება), მეორე მხრივ, მათ წავახალისებთ პროფესიული ზრდისა და თვალსაწიერის გაფართოების კუთხით.
— ცვლილებაა წლიური გამოცდის წესთან დაკვშირებით, როგორც ცნობილია, დაწესდა გარკვეული შეზღუდვა, რა არის ამის მიზეზი?
— რატომღაც სკოლების უმეტესობა ტესტირებასა და გამოცდებზე ძალიან დიდ აქცენტს აკეთებს. ჩვენ მიგვაჩნია, რომ სასწავლო პროცესი გაცილებით უფრო მნიშვნელოვანია, ვიდრე გამოცდა. რა თქმა უნდა, გამოცდას არ ვაკნინებთ, მაგრამ დავაწესეთ ერთი შეზღუდვა — თუკი სკოლა ერთ საგანში ჩაატარებს გამოცდას, მომდევნო ორი წლის განმავლობაში იმავე საგანში გამოცდის ჩატარების უფლება აღარ აქვს. მაგალითად, თუ სკოლამ მე-7 კლასში ჩაატარა გამოცდა ქართულ ენასა და ლიტერატურაში, მე-8 და მე-9 კლასებში ამავე საგანში ამავე კლასში გამოცდას ვეღარ ჩაატარებს, სამაგიეროდ, შეუძლია სხვა საგნებში დანიშნოს გამოცდა. ამავე დროს, გვინდა, რომ გამოცდებზე ნაკლებად შესთავაზონ მოსწავლეებს ცალსახაპასუხიანი ტესტები და ისინი უფრო შინაარსიანი, კონტექსტუალიზებული, კომპლექსური დავალებებით დაიტვირთოს.
— და მეოთხე ცვლილება კლასის გაყოფის წესს გულისხმობს...
— კლასის გაყოფას რაც შეეხება, ეროვნული სასწავლო გეგმის მიხედვით, დღემდე მხოლოდ ქართულსა და უცხოურ ენაში იყოფოდა კლასები, თუკი სკოლას ჰქონდა ამის რესურსი. მაგრამ გაჩნდა საჭიროება, სხვა საგანშიც გაიყოს კლასი. მაგალითად, ვჳ კლასში (ეს ის თაობაა, რომელსაც არ აქვს „ბუკი“), სადაც ისწავლება საგანი ინფორმაციულ-საკომუნიკაციო ტექნოლოგიები, თუკი სკოლაში ერთ საკლასო ოთახში არის, მაგალითად, მხოლოდ 10 კომპიუტერი, შესაბამისად, 10 მოსწავლეზე მეტის დასმა ისტ-ის გაკვეთილზე ნაკლებად ეფექტური იქნება. ბუნებრივია, თუ ეროვნულ სასწავლო გეგმაში არ იქნება ამის დაშვება, სკოლა ვერ გაყოფს ამ საგანში კლასს. ვფიქრობთ, ეს ცვლილება უზრუნველყოფს მეტ ხელმისაწვდომობას და აამაღლებს პრაქტიკული მეცადინეობების ხარისხს.
ესაუბრა ლალი ჯელაძე
|