2015-10-29
მზარდი მობილობა ლიდერი უნივერსიტეტები და ფაკულტეტები
გვესაუბრება სსიპ განათლების ხარისხის
განვითარების ეროვნული ცენტრის
რეესტრის სამმართველოს უფროსი
ნინო წერეთელი
— რამდენ სტუდენტს მიენიჭა 2015-16 სასწავლო წლის საშემოდგომო მობილობაში მონაწილეობის უფლება, რომელ უმაღლეს სასწავლებელში და რომელ ფაკულტეტებზე გაკეთდა ყველაზე მეტი განაცხადი?
— 2015-2016 სასწავლო წლის საშემოდგომო სემესტრის მობილობაზე 56 დაწესებულების მიერ დარეგისტრირებული იყო 13797 ვაკანტური ადგილი. სტუდენტთა ელექტრონულ პორტალზე მობილობაზე განაცხადი გააკეთა 5137-მა სტუდენტმა, აქედან, პორტალის მონაცემებით, მობილობის უფლება მიენიჭა 4254 სტუდენტს. დღეის მდგომარეობით, ცენტრის მიერ დადებითი დასკვნა გაცემულია 3510 სტუდენტის მობილობის წესით ჩარიცხვის თაობაზე.
პირველ პრიორიტეტად გაკეთებული
არჩევანის მიხედვით ტოპ 5 უნივერსიტეტი ასე გამოიყურება:
1. სსიპ — ილიას სახელმწიფო უნივერსიტეტი — 948
2. სსიპ — საქართველოს ტექნიკური უნივერსიტეტი — 680
3. შპს საქართველოს ეროვნული უნივერსიტეტი სეუ — 611
4. სსიპ — ივანე ჯავახიშვილის სახელობის თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტი — 458
5. სსიპ — სოხუმის სახელმწიფო უნივერსიტეტი — 267
ფაკულტეტების მიხედვით, პირველ პრიორიტეტად გაკეთებული
არჩევანის მიხედვით, ტოპ 5 ფაკულტეტია:
1. შპს საქართველოს ეროვნული უნივერსიტეტი სეუ — ბიზნესის მართვის — 419
2. სსიპ — ილიას სახელმწიფო უნივერსიტეტი — ბიზნესის სკოლა — 348
3. სსიპ — ილიას სახელმწიფო უნივერსიტეტი — მეცნიერებათა და ხელოვნების ფაკულტეტი — 290
4. სსიპ — ილიას სახელმწიფო უნივერსიტეტი — სამართლის სკოლა — 222
5. სსიპ — საქართველოს ტექნიკური უნივერსიტეტი — სატრანსპორტო და მანქანათმშენებლობის — 219
გენდერული მონაცემები წელს ასეთია: საშემოდგომო მობილობაში მონაწილეობის მსურველთაგან 55,8% მამაკაცია, 44,2% — ქალი.
— რომელ პროგრამაზე დაფიქსირდა ყველაზე მაღალი კონკურსი?
— ყველაზე მაღალი კონკურსი იყო ივანე ჯავახიშვილის სახელმწიფო უნივერსიტეტის ეკონომიკისა და ბიზნესის ფაკულტეტზე — ბიზნესის ადმინისტრირება; მეორე ადგილზეა თბილისის სახელმწიფო სამედიცინო უნივერსიტეტი — დიპლომირებული მედიკოსი. ორივე შემთხვევაში, 1 ადგილზე 5 კაცი მოდიოდა; მესამე ადგილზეა თბილისის ვანო სარაჯიშვილის სახელობის სახელმწიფო კონსერვატორია — ჯაზის ხელოვნება, 1 ადგილზე — 4 კანდიდატი.
— როგორია ბოლო სამი წლის სტატისტიკური მონაცემები?
— მობილობა წელიწადში ორჯერ ცხადდება, ვინაიდან ახლა საშემოდგომო მობილობა გვქონდა, ამიტომ, მოდი, ეს მონაცემები წინა ორი წლის საშემოდგომო მობილობის შედეგებს შევადაროთ. 2013-14 სასწავლო წლის საშემოდგომო სემესტრში მობილობის უფლება მოიპოვა 3675-მა სტუდენტმა, მონაწილეობდა გაცილებით მეტი; 2014-15 სასწავლო წლის საშემოდგომო სემესტრში — 4188 სტუდენტმა და 2015-16 სასწავლო წლის საშემოდგომო მობილობაში, როგორც უკვე მოგახსენეთ — 4254-მა. სახეზეა გარკვეული პროცენტული ზრდა, ყოველწლიურად, მეტი და მეტი მოთხოვნაა. მსგავსი შედეგი გვქონდა გაზაფხულის მობილობაზეც. გასულ წლებთან შედარებით, წელს, გაცილებით მეტმა სტუდენტმა ისარგებლა საგაზაფხულო მობილობით. ასე რომ, მობილობის პროცესი მოთხოვნადია, წლიდან წლამდე იზრდება მსურველთა რაოდენობა.
— რომელი უმაღლესი სასწავლებლიდან მოხდა ყველაზე დიდი რაოდენობით სტუდენტთა გადინება?
— ყველაზე დიდი რაოდენობით სტუდენტების გადინება მოხდა ჯავახიშვილის უნივერსიტეტიდან — 697 სტუდენტი. ყველაზე დიდი გადინების ძირითადი მიზეზი ერთი და იმავე საგნის სამჯერ ჩაუბარებლობაა; მეორე ადგილზეა საქართველოს უნივერსიტეტი — 578 სტუდენტი; მესამეა საქართველოს ტექნიკური უნივერსიტეტი — 280 სტუდენტი; მეოთხე ადგილზეა ილიას სახელმწიფო უნივერსიტეტი და მეხუთეზე — შპს კავკასიის უნივერსიტეტი. ხუთი უნივერსიტეტიდან სამი სახელმწიფო უნივერსიტეტია. აქედან გამომდინარე გადინების მიზეზი ფინანსური პრობლემა ვერ იქნება, ძირითადი მიზეზი აკადემიური მოუსწრებლობაა.
— სტუდენტს, რომელსაც შეჩერებული ან შეწყვეტილი აქვს სტუდენტის სტატუსი, აქვს თუ არა მობილობის უფლება?
— სტუდენტს, სტატუსის შეჩერებიდან 5 კალენდარული წლის განმავლობაში, უფლება აქვს როგორც იქვე, თავის უნივერსიტეტში აღიდგინოს სტატუსი, ასევე მობილობაში მიიღოს მონაწილეობა. სტატუსის შეწყვეტის შემთხვევაში, სტუდენტს აღარ აქვს უფლება, იმავე უნივერსიტეტში მოიპოვოს აღდგენის უფლება, მაგრამ რაც შეეხება მობილობას, ნამდვილად აქვს მობილობის უფლება, შეწყვეტის ბრძანების გამოცემიდან, ერთი წლის განმავლობაში.
კანონი სტატუსშეჩერებულ და სტატუსშეწყვეტილ სტუდენტებს სხვადასხვა მდგომარეობაში აყენებს. ეს გამოწვეულია შეწყვეტის და შეჩერების მიზეზებიდან გამომდინარე. შეჩერების მიზეზი შეიძლება იყოს: პირადი განცხადება, ავადმყოფობა, უცხოეთში გამგზავრება სასწავლებლად და ა.შ. შეწყვეტა კი, ძირითადად, სტუდენტისთვის შეუფერებელი საქციელის ან აკადემიური მოუსწრებლობის გამო ხდება. იქიდან გამომდინარე, რომ სტუდენტის სტატუსის შეწყვეტის მიზეზი ან აკადემიური მოუსწრებლობაა — სტუდენტი ვერ სწავლობს და ამიტომ უწყვეტს უნივერსიტეტი სტატუსს (მაგალითად, ჯავახიშვილის უნივერსიტეტში სამჯერ ერთი და იმავე საგნის ვერ ჩაბარების შემდგომ სტუდენტს უწყვეტენ სტატუსს. ეს მათ შინაგანაწესშიც უწერიათ და, როცა სტუდენტი ხელშეკრულებას აწერს ხელს, ამ პირობას ეცნობა და მათ ვებგვერდზეცაა განთავსებული, საჯარო ინფორმაციის სახით. ასე რომ, სტუდენტებმა იციან ამის შესახებ), ან სტუდენტისთვის შეუფერებელი საქციელი, ხოლო სტუდენტის სტატუსის შეჩერება განსხვავებული მიზეზებით ხდება, მიდგომაც სტატუსშეჩერებული და სტატუსშეწყვეტილი სტუდენტების მიმართ განსხვავებულია.
— რა შემთხვევაში შეიძლება დაკარგოს მობილობით მოსარგებლე სტუდენტმა სახელმწიფო გრანტი და რამდენჯერ შეუძლია მობილობით სარგებლობა?
— სტუდენტს მობილობით სარგებლობა მუდმივად შეუძლია, ყოველ სემესტრში, ვიდრე კვალიფიკაცია მიენიჭება. აქ ერთი საინტერესო ნიუანსია — სტუდენტს მობილობაში მონაწილეობის უფლების მიღება შეუძლია ერთი სასწავლო წლის დასრულების შემდგომ, ანუ სწავლის დაწყებიდან, ჩარიცხვის ბრძანება რომ დაიწერება, ერთი წლის სწავლების შემდგომ. ეს არის ერთადერთი პირობა, შემდეგ ყოველ სემესტრში შეუძლია მობილობით სარგებლობა. ჩვენ გვაქვს ბაზაში მსგავსი მაგალითები, როცა სტუდენტი ყოველ სემესტრში იღებს მონაწილეობას მობილობის პროცესში.
რაც შეეხება გრანტის გადაყოლას. მაგალითად, 2013-15 წლებში მოპოვებული გრანტი სტუდენტს გადაყვება ნებისმიერ აკრედიტებულ პროგრამაზე გადასვლის შემთხვევაში. რაც შეეხება წინა წლებს, 2011-12 წლების კანონმდებლობით განსაზღვრული იყო პროგრამები, სადაც შეიძლებოდა მხოლოდ 100%-იანი გრანტის მოპოვება. ამ პროგრამებზე გადასვლის შემთხვევაში, სტუდენტს, რომელიც უმაღლეს საგანმანათლებლო დაწესებულებაში ჩაირიცხა 2011 და 2012 წლებში და მოიპოვა ნაწილობრივი დაფინანსება, სასწავლო გრანტი არ გადაჰყვება. მაგალითად, თუ მე 2012 წელს ვირიცხებოდი ისეთ პროგრამაზე, სადაც 50%-იანი გრანტი მოვიპოვე და შემდეგ, მობილობით, მოვინდომებდი ისეთ პროგრამაზე გადასვლას, რომელიც 2012 წელს 100%-ით ფინანსდებოდა, მხოლოდ ამ შემთხვევაში, 50%-იანი გრანტი არ გადამყვება. ეს მნიშვნელოვანი და საგულისხმო ნიუანსია. ვიმეორებ, რომ 2013-15 წლებში ჩარიცხულ სტუდენტებს, რომლებსაც გრანტი აქვთ მოპოვებული, ნებისმიერ აკრედიტებულ პროგრამაზე გადასვლის შემთხვევაში, თავიანთი გრანტი მიყვებათ.
— სარგებლობენ თუ არა მობილობით უცხო ქვეყნის მოქალაქეები და როგორი პირობებია ამ შემთხვევაში?
— რა თქმა უნდა, უცხო ქვეყნის მოქალაქეები სარგებლობენ მობილობით, ეს მათი უფლებაა. უცხო ქვეყნის ის მოქალაქეები, რომლებიც უკვე ჩარიცხულები არიან და სწავლობენ ჩვენს უმაღლეს სასწავლებლებში, ჩვეულებრივად, საქართველოს მოქალაქეების მსგავსად, სარგებლობენ მობილობით. ბევრი ასეთი შემთხვევა გვაქვს და ჩვენ მათ ე.წ. „ნაეკნულიანებს“ ვეძახით. რადგან მათ ეროვნული გამოცდები არ აქვთ ჩაბარებული და უცხოეთში მიღებული განათლების აღიარების საფუძველზე ჩაირიცხნენ უმაღლესებში, მობილობის უფლებას მოიპოვებენ კონკურსის გარეშე. შეიძლება უცხო ქვეყნის მოქალაქეს საქართველოშიც ჰქონდეს ეროვნული გამოცდები ჩაბარებული. ასეთ შემთხვევაში, პირობები უცხო ქვეყნის მოქალაქეებს და საქართველოს მოქალაქეებს აბსოლუტურად თანაბარი აქვთ.
რაც შეეხება უცხოეთის უმაღლესი სასწავლებლებიდან გადმოსვლას, ეს დამოკიდებულია იმაზე, რამდენი უღიარდება იქ დაგროვილი კრედიტები იმასთან შესაბამისობით, რომელ უმაღლესში მოდის, იმიტომ რომ, ძირითადად, კრედიტების აღიარებას უმაღლესი ახდენს, რა თქმა უნდა, ჩვენი ცენტრის გავლით. ისევე როგორც საქართველოს შიგნით, უნივერსიტეტებს შორის მობილობის დროს, უცხოეთიდან მობილობის შემთხვევაშიც ძალიან მნიშვნელოვანია, რომელ საგანმანათლებლო პროგრამაზე მოდის სტუდენტი. საერთაშორისო მობილობის დროსაც, ფაქტობრივად, იგივე ე.წ. „თამაშის წესებია“ — ყველაფერი დამოკიდებულია იმაზე, მიმღები უნივერსიტეტი მიმღებ საგანმანათლებლო პროგრამაზე რა რაოდენობის კრედიტებს უღიარებს. მარტივად რომ ვთქვათ, თეატრალურზე რომ სწავლობს სტუდენტი და სამართალზე გადადის, ის უფრო დიდი რაოდენობის კრედიტებს კარგავს გადასვლის დროს, ვიდრე ის, ვინც სამართლიდან სამართალზე გადადის. ეს ლოგიკურია და არა აქვს მნიშვნელობა, საერთაშორისო მობილობაა თუ, ვთქვათ, რომელიმე ავტორიზებულ უმაღლეს სასწავლებლებს შორის მობილობა.
— ხომ არ იქნება რაიმე სიახლე იანვარში დაგეგმილ მობილობის პროცესში?
— ჩვენ, ფაქტობრივად, ახლა დავასრულეთ საშემოდგომო მობილობის პროცესი, რომელიც სამი ეტაპისგან შედგება: პირველი — უნივერსიტეტების მიერ ვაკანტური ადგილების დარეგისტრირება; მეორე — სტუდენტების მიერ ელექტრონულ პორტალზე განაცხადის განთავსება; მესამე ეტაპზე განათლების ხარისხის განვითარების ეროვნული ცენტრი, უნივერსიტეტებთან თანამშრომლობის შედეგად, თითოეულ სტუდენტთან მიმართებაში, გასცემს დადებით ან უარყოფით დასკვნებს.
როდესაც საზოგადოებისთვის მობილობის პროცესი მთავრდება (პირველ ოქტომბერს უნივერსიტეტების მიერ უნდა იყოს გამოცემული ბრძანებები), შემდეგ იწყება სათანადო დოკუმენტაციის წარმოდგენა ჩვენს ცენტრში. ჩვენთან შემოდის არა მარტო ჩარიცხვის ბრძანებები, არამედ ამორიცხვის ბრძანებებიც „დედა უნივერსიტეტიდან“, საიდანაც გადადის სტუდენტი და იწყება საკმაოდ სკრუპულოზური სამუშაო — ანალიზი და შედარება. ეს პროცესი თვის ბოლომდე გრძელდება და მხოლოდ მისი დასრულების შემდეგ ვიწყებთ ფიქრს მომავალ მობილობაზე.
გარკვეული იდეები გვაქვს, მაგრამ მათი განხორციელება დამოკიდებულია პროგრამისტთა იმ ჯგუფზე, რომელიც გვერდში გვიდგას. ეს არის emis — მართვის საინფორმაციო სისტემები, სადაც განთავსებულია ჩვენი ბაზა. ისინი ახორციელებენ ჩვენს ტექნიკურ მხარდაჭერას. ვცდილობთ, მათთან შეთანხმებით დავგეგმოთ ყველა ცვლილება. ამიტომ დღეს რაიმე სიახლეზე საუბარი ნაადრევია. ანალიზს ნოემბრის თვეში დავასრულებთ და თუ დავინახავთ, რომ რაიმე ცვლილებაა საჭირო, მერე შევუთანხმდებით emis-ს და ერთობლივად დავიწყებთ მუშაობას. ნებისმიერ სიახლეს, რასაც ვგეგმავთ, მათი მხრიდან, ტექნიკური უზრუნველყოფა სჭირდება. მაგალითად, სტუდენტებისთვის ეს არის ელექტრონულ პორტალზე რეგისტრაცია. პორტალზე აისახება ყველა სიახლე, რასაც საზოგადოებას ვთავაზობთ.
ესაუბრა ლალი თვალაბეიშვილი
|
