2015-10-22 მიწიერი სამოთხე, რომელშიც ჯერ არავინ გვიშვებს ნომრის სტუმარია პოეტი
მარიამ წიკლაური
— „უცნაური ბედი დაჰყვა საბავშვო მწერლობას. საბავშვო წიგნზე, ლიტერატურა იქნება ეს, ილუსტრაცია, მეთოდოლოგია თუ სხვა ასპექტი, არავინ საუბრობს და არასდროს მიმოიხილავს, თუმცა ყველა ერთნაირად მნიშვნელოვანს უწოდებს ამ სფეროს“ — ეს არის ამონარიდი თქვენი წერილიდან მწიგნობართა ასოციაციის ყოველწლიური ალმანახისთვის. ქალბატონო მარიამ, ეს სიტყვები 2012 წელს დაწერეთ, მას შემდეგ შეიცვალა რამე? რა მდგომარეობაშია დღეს ქართული საბავშვო ლიტერატურა?
— ეს ალმანახი სულ 100 ცალი დაიბეჭდა და პირველი ხართ, ვინც ახსენა ეს წერილი. მიკვირს. მგონია, არავინ არაფერს კითხულობს ფეისბუქსტატუსების გარდა (ეს ნახევრად ხუმრობით). საბავშვო ლიტერატურაზე ხშირად მისვამენ კითხვებს, გაცილებით ხშირად, ვიდრე სადიდოზე. გამიხარდება, თუ ამ კითხვებით სხვასაც მიმართავთ და დააფიქრებთ, ეს დარგი ზრუნვის საგნად აქციოს. მდგომარეობა შეცვლილი დიდად არაა. ჩვენს პოლიტიზირებულ და კომერციალიზირებულ დროში ასეთ სათუთ თემებზე ნაკლებად ხარჯავს დროს საზოგადოება. მსგავსი კვლევებისთვისაც არავინ იწუხებს თავს. ან სჭირდება ვინმეს? აი, ინტერნეტი: ბეჭდე და აქვეყნე, რაც გსურს, მომწონებელს ნახავ. სითამამე ხანდახან სითავხედეში გადასდით მოყვარულებს, იმგვარ ტექსტებს ქმნიან „საბავშვო ლიტერატურის სახელით“. ავტორები კი გვყავს, მაგრამ მათი საქმიანობაც არაფრითაა წახალისებული. ყველა ცდილობს რაღაცას თავისთვის. ხან ახერხებენ გამოცემას, ხან ვერა. მარტო გამოცემაც არაა, ამ დარგში ბევრი ნიუანსია, რომელიც მართლა მოსაგვარებელია, მაგრამ გარემო არაკეთილგანწყობილია, საზოგადოება თავსმოხვეული „პრობლემებით“ ცხოვრობს, სამწუხაროდ, ბავშვებზე ნაკლებადაა ორიენტირებული. ნიჭთან ერთად რამდენი ცოდნა, დაკვირვება, მეთოდოლოგია სჭირდება ბავშვებისთვის საჭირო ტექსტებისა და ნაწარმოებების შექმნას. მართალია, ყველაფერს, ინტუიტიურად, მაინც მხოლოდ ნიჭი განაგებს, მაგრამ ზედმეტი არ იქნებოდა თეორიული ცოდნაც და, ზოგადად, ამ დარგის მიღწევები გააზრებული და გაანალიზებული იყოს. ნიჭიერებს კი ხელშეწყობა ჰქონდეთ, წახალისება, მოტივაცია სამუშაოდ.
— თანამედროვე ქართველი საბავშვო მწერლები პატარებისთვის ნაკლებად ცნობილი არიან. რა არის ამის მიზეზი?
— მწერალი კი არ უნდა იყოს ცნობილი, არამედ მწერლის წიგნები, ტექსტები, პერსონაჟები. ბავშვებს სულ არ აინტერესებთ გვარ-სახელები, თუმცა „ძაღლის თავი“ აქ სხვა რამეშია: თუ დღეს არ აქტიურობ, არ აპიარებ საკუთარ თავს, არ ირჯები მაქსიმალურად შენი ნაშრომის რეკლამირებაზე და ბოლოს „ფეისი“ არ ხდები, მშობელი, ანუ წიგნის მყიდველი არ ენდობა უცნობ გვარ-სახელებს. საერთოდაც ქართველი მყიდველი დიდად არ წყალობს ქართველ ავტორებს და ისედაც გული სულ უცხოელებისკენ უწევს, მით უფრო, არაფერს ნიშნავს მისთვის უცნობი ავტორები. უმრავლეს შემთხვევაში ასეა. დღეს ჩვენი საზოგადოება ძალიან სნობურია. ვფიქრობ, ტელევიზიებმაც უნდა გამოიყენონ საბავშვო ავტორების ადამიანური რესურსები. მაგრამ ვის დაკარგიხარ, ვინ გეძებს... მოგეხსენებათ, აპრილიდან ვმოგზაურობ საქართველოს კულტურის სამინისტროს პროექტ „ცოცხალ წიგნებთან“ ერთად, მთელი საქართველო მოვიარეთ — 61 მუნიციპალიტეტის ცენტრები თუ სოფლები და, უმრავლეს შემთხვევაში, ბიბლიოთეკებში ვაწერინებ 10-15 მწერლის გვარს, რომლებიც პოსტსაბჭოური პერიოდიდან მოღვაწეობენ, წიგნებიც აქვთ, მაგრამ არსად მათი გვარი არ იციან და საერთოდაც ეს ხდება საბავშვო ბიბლიოთეკებში. აი, ამდენად არასახარბიელო სიტუაციაა ქვეყანაში. და აბა, ბავშვმა საიდან უნდა იცოდეს რამე, თუ უფროსებს არ ეცოდინებათ, არ მიაწვდიან? იშვიათად შეხვდებით წიგნის მაღაზიას რაიონში, ძალიან იშვიათად. რაიონებია, რომლებშიც ერთ წიგნის მაღაზიას ვერ მიაკვლევთ... აი, ესაა დღევანდელი საქართველო. მართალია, არსებობს ინტერნეტმაღაზიები და შეგიძლიათ წიგნების ელვერსიები შეიძინოთ, მაგრამ ქალაქებს, დაბებს, სოფლებს წიგნის მაღაზიები ვინ და რატომ გაუქრო, ესაა საკვლევი...
— რა არის მწერლის მთავარი გამოწვევა? ძალიან მნიშვნელოვანია და მართლა ძალიან სჭირდებათ ბავშვებს ისეთი ნაწარმოებები, რომელშიც აისახება დღევანდელობის დამახასიათებელი ნიუანსები.
— უპირველესად, დღევანდელობის პრობლემატიკაა წიგნები მოზარდებზე, ომის თემა, ლტოლვილობის თემა, ემიგრაციის თემა, აგრესია, ჰუმანიზმი, თანალმობა, იდენტობის თემები, ქუჩა, პირველი სიყვარული, ჯარისკაცის ცხოვრება, პოლიციელი, საგმირო ამბები, თუნდაც ფოლკლორი, თუნდაც დღევანდელობა; ამბები ზაფხულის არდადეგებზე, მასისა და ინდივიდის მენტალობათა კონფლიქტი, პედაგოგისა და მოსწავლეთა ურთიერთობები, სოფლის ბავშვისა და ქალაქელი ბავშვის ურთიერთობები; ბუნებასთან ურთიერთობა, ეკოლოგიური საკითხები, ათასგვარი კონფლიქტი, რომლებზეც მოზარდები პასუხებს ეძებენ, თორემ პატარებისათვის უფრო ბევრი წერს — გვაქვს უხვად ლექსები, მაგრამ ნაკლებია პროზა, არადა ძალიან საჭიროა სათავგადასავლო წიგნები, ფანტასტიკა. მწერლებს ბევრი საქმე აქვთ, მით უფრო, თუ მეთოდურ ლიტერატურასაც გავითვალისწინებთ, მაგ., როგორ ვწეროთ 2, 3 ან 5 წლის ბავშვისთვის, როგორ ავუხსნათ რა ნაწილები აქვს სხეულზე, როგორ ჩნდება ბავშვი, რა ფერი არ არსებობს ქვეყნად და ა.შ და ა.შ.
— თქვენ ხართ „საბავშვო ლიტერატურის განვითარების ფონდის — ლიბოს“ ერთ-ერთი დამაარსებელი. ასევე თქვენი ინიციატივით დაარსდა „ქართული საბავშვო წიგნის დღე — 27 ოქტომბერი“. ძალიან ბევრ აქტივობას ახორციელებთ ქართული საბავშვო ლიტერატურის პოპულარიზებისა და განვითარებისთვის (აქ ყველას ვერ ჩამოვთვლი), როგორ მუშაობს ფონდი და რა გეგმები აქვს მომავლისთვის?
— ირმა მალაციძემ, ჩემმა მეგობარმა და მე დავაარსეთ ეს ფონდი, თუმცა, რაც გვიკეთებია, მხოლოდ საზოგადოებრივ საწყისებზე. ალბათ მეტს გავაკეთებდით, ელემენტარული ხელშეწყობა რომ მოგვეპოვებინა. ჩვენთან ადამიანები მტკივნეულად განიცდიან ინიციატივებს და კოლეგებს ხანდახან აღიზიანებთ კიდეც შენი აქტიურობა. იმდენი რამაა გასაკეთებელი და ჩვენ კი უაზრო ამბიციებზე გვეხარჯება დრო. თუმცა, ფონდს ბევრი თანამოაზრე და კარგი მეგობარიც ჰყავს და იმედია, გავაგრძელებთ საქმიანობას. ფონდის კარი ყველასთვის ღიაა, მაგრამ, როგორც კი ფონდს ვახსენებთ, ზოგს ჰგონია, რომ ფულით შეგვიძლია მისი დახმარება ან მისი წიგნების გამოცემა. ჩვენ არ ვართ გამომცემლები, ურთულეს წლებში ბევრი რამ გავაკეთეთ ახალი და უცნობი თაობის გასამხნევებლად, მოტივაციების გასაზრდელად, გამომცემლებისა და ავტორების დასაახლოვებლად, თავად ქართველი ავტორების და ქართული საბავშვო წიგნის პოპულარიზაციისთვის. ახლა უკვე იმ უმძიმესმა პერიოდმა გაიარა და სხვა გამოწვევების წინაშე ვდგავართ.
— ამ აქტივობების გარდა, ძალიან ბევრი საყვარელი წიგნი აჩუქეთ პატარა მკითხველს. რთულია ბავშვებისთვის წერო მათთვის გასაგებ ენაზე?
— ჩემთვის ეს ბედნიერებაა. ვწუხვარ, რომ ამ საქმეს სათანადო დროს ვერ ვუთმობ, მაგრამ სულ მჯერა, რომ საუკეთესო ნაწარმოებები ჯერ დასაწერი მაქვს და აუცილებლად მოვიცლი ამისთვის, ეს იქნება არა მხოლოდ საბავშვო პოეზია, არამედ საბავშვო პროზაც.
— ბუნებრივია, გარკვეულწილად, შეხება გექნებათ სკოლასთან ან ბაღთან. რას ფიქრობთ, როგორ მოქალაქეებს ზრდის დღეს ჩვენი საგანმანათლებლო სისტემა? და კიდევ, ეთანხმებით თუ არა ყბადაღებულ ფრაზას: „ეს თაობა წიგნს აღარ კითხულობს“. როგორ ფიქრობთ, სად უნდა ვეძებოთ ამის მიზეზი ან რა ღონე ვიხმაროთ, რომ ბავშვებმა, მოზარდებმა, ახალგაზრდებმა წიგნი იკითხონ?
— გარკვეულწილად მაქვს შეხება და სასტიკად არ მიყვარს ბავშვების დამუნათება. ჩვეულებრივად კარგი ბავშვები გვყავს, მაგრამ „უფროსები“ მაბრაზებენ მე პირადად. რით? იმით, რომ ჯერჯერობით მათთვის ვერ უზრუნველვყავით კარგი სახელმწიფოს აშენება! ბავშვებს აქვთ სათანადო ბიბლიოთეკები სკოლაში? ბავშვებს აქვთ კარგი პროგრამები? ბავშვებს ასწავლიან კარგად, კარგ ნაწარმოებებს? რა ვიცი, ალბათ, უკეთესად შეიძლება წარმართო მათი ცხოვრება და განათლება. მიწევს ხოლმე სტუმრობა სკოლებში და მძლავრობს ყალბი პათეტიკური ემოციები, დიქცია, არტისტიზმი. გამიხარდებოდა, რომ ბავშვებთან მომუშავე ყველა ადამიანს კარგი განათლება, გემოვნება, სწორი ღირებულებები და კარგი ხელფასები ჰქონდეს, მაგრამ ასე არაა და, საერთოდაც, ჩვენი ქვეყნის უმთავრესი პრობლემათა სათავე სწორედ გაუნათლებლობაში, ცრუ ჰუმანიზმსა და ცრუ ქრისტიანობაშია საძიებელი. ეს საოცარი აგრესიულობა, დაუნდობლობა, პოლიტიზირებული გემოვნება დამღუპველია, მაგრამ, რა ვქნათ, ამ წუმპედან ჯერ კიდევ რომ ვერ ამოვძვერით. რა ვქნათ, რომ არც მასწავლებლობას ადევს სათანადო პატივი და არც მოწაფეობას?! გვინდა თავისუფალი მოქალაქეების გაზრდა და ჩვენ თავად ვართ მონური აზროვნების. როგორ გავზრდით ნამდვილ ღირსეულ მოქალაქეებს, როცა ნახევარი ოჯახები ემიგრაციაშია წასული და ბევრი მშობლის გარეშე იზრდება? როცა ქვეყანაში ბევრია ლტოლვილი და იძულებით გადაადგილებული უსახლკარო ადამიანი? ბევრი გასაჭირი ადგას დღეს ადამიანს, მუდმივ სტრესშია, ბევრს არსებობის შიში აქვს, მაგრამ რადგან მასწავლებლობას კიდებ ხელს, ყველაფერი უნდა გადადო და ბავშვს ისე ემსახურო, რომ მისმა გულმაც და გონებამაც სიკეთით აზროვნება შეძლოს. ეს უმთავრესია, ვიდრე უთავტანო ინფორმირებულობა და ერუდიცია. ფაქტები და მშრალი სტატისტიკა ადამიანს იმდენს ვერაფერს მისცემს, რასაც კარგი ლიტერატურა, მხოლოდ კარგი. დღეს ჩვენს სამყაროში რისი დეფიციტიც და პრობლემაც გაჩნდა, იმაზე ჩვენს წინაპარს უკვე ჰქონდა ნაფიქრი და ისეთი ფასეულობები ჩამოაყალიბა, რომ ადამიანმა იოლად შეძლოს სამყაროში ორიენტირება. ეს გზამკვლევი სწორედ ადამიანური სიკეთე, თანადგომა და ჰუმანიზმია რწმენასთან შეზავებული. ეს არც ჩვენს ბავშვებს აკლიათ და არც უნდა დავუკარგოთ. ყველა კარგი წიგნიც ხომ ამ ღირებულებებზეა აგებული, მთავარია, ბავშვებს მივაწოდოთ და ჩვევად ჩამოვუყალიბოთ წიგნიერებისადმი მიდრეკილება.
მართალია, თეორიულ მსჯელობას ჰგავს და ისიც ვიცი, რომ ოჯახის გარეშე მარტო სკოლა ვერაფერს იზამს, თუმცა მასწავლებელს ბევრი რამე შეუძლია გააკეთოს მოსწავლეებისთვის. ის მაინც, რომ აზროვნებას მიაჩვიოს, ზედაპირულობას განარიდოს... რა ღონე ვიხმაროთო, მეკითხებით. ინდივიდუალურია ეს „ღონე, ანუ ხერხები“: ვერ იტყვი, რა შეიძლება გახდეს ბავშვებში კითხვის მაპროვოცირებელი, მაგრამ ეს შეიძლება კომპლექსურადაც და ინდივიდუალურადაც. საოჯახო ცოცხალი მაგალითებიდან დაწყებული, როცა მშობელი კითხულობს, წიგნებია სახლში, ოჯახში წიგნებზე საუბრობენ, როცა შეყვარებული კითხულობს, მასწავლებელი რაღაც თემას გთავაზობს, კლასელები მსჯელობენ ან უბრალოდ უსაქმურობისას წიგნს გადაშლიან, რადგან არსებობენ ეს წიგნები მათ გვერდით ფიზიკურად და სულაც ინტერნეტში აღმოაჩენენ, რომ მოდაში შემოსულა ვთქვათ „ჰარი პოტერი“, „თამაში ჭვავის ყანაში“, „ნუ მოკლავ ჯაფარას“, ან „ფორთოხლის გოგონა“, ან სულაც „პატარა უფლისწული“ თუ „სამოსელი პირველი“, ან „ჯინსების თაობა“ და სხვა და სხვ. არსებობენ მთელი რიგი წიგნებისა, რომლებიც თითქოს რაღაცით მართლაც ჯინსებს გვანან — სულ მოსახერხებელი, სულ გვერდით, სულ სასიამოვნო, სულ შენი!
— როგორია საზოგადოება, რომელშიც ისურვებდით, რომ იცხოვრონ თქვენმა შვილებმა ან შვილიშვილებმა?
— თავისუფალი და ჰუმანისტი ადამიანების საზოგადოება, განათლებული, ღირსების მატარებელი, თანაბრად პატივისმცემელი კარგი ტრადიციებისა და სიახლეებისა, პატივისმცემელი ადამიანების! მოქალაქეების! დღევანდელი გადასახედიდან ეს უტოპიად მოჩანს, მაგრამ ასეთი საზოგადოების შექმნას, მით უფრო ამდენი კატაკლიზმების მერე, ფორმაციათა ცვლის მერე, ათასწლეულთა ცვლის მიჯნაზე, დრო სჭირდება. დე, იყოს მშვიდობა, რომ ჩვენ გვქონდეს დაფიქრების და გაანალიზების დრო. სახელმწიფოებრივად მოაზროვნე ინდივიდუალისტები — აი, ამათ ბაზაზე და არა ზომბების მიერ აშენდება ასეთი საზოგადოება. მინდა ვისურვო, რომ ჩემს მომავალს ხეებს და ტყეებს არ უჩეხავდნენ, მიწას არ უბინძურებდნენ, არ უყიდდნენ, ჰქონდეთ ისეთივე სუფთა და მშვიდი საცხოვრისი, როგორი ლამაზიცაა მათი ქვეყანა. მინდა, ფორმას შინაარსი შეესაბამებოდეს. ჩვენ მართლა მიწიერი სამოთხე გვაქვს, მაგრამ ჯერ არავინ გვიშვებს მასში. სულ უფრო ვშორდებით მის გულს, რადგან არასწორად ვვითარდებით, ვაშავებთ ბევრ რამეს და ვერ ვირგებთ იმ უამრავ სიკეთეს და მადლს, რასაც ეს მიწა-წყალი უნდა გვაძლევდეს. ვსულსწრაფობთ და ვაშავებთ. მინდა შრომისმოყვარე ქართველების სახელმწიფო და არა ფულის შოვნისთვის მიწის გამყიდველების და მძორის საკვებად და საწამლავის — წამლად გამსაღებლების ქვეყანა!
— ძალიან ბევრი ჯილდო გაქვთ მიღებული, არ ვიცი თქვენთვის რომელია უფრო ღირებული, მე კი ერთ-ერთი ჯილდოს გადმოცემის მომსწრე გავხდი ლიტერატურულ კონკურსზე „გალა“, პოეტური კრებულისთვის „თეთრი ხბორები“. კრებული მართლაც შთამბეჭდავია. თქვენი შემოქმედების კრიტიკოსად, ბუნებრივია, მე ვერ გამოვდგები, ამიტომაც მაია ჯალიაშვილის წერილიდან მოვიშველიებ ციტატას: „თეთრი ხბორები“ მარიამ წიკლაურის პორტრეტია. ამ წიგნში წარმოჩნდება მისი სულიერი მისწრაფებანი, სამყაროსთან ურთიერთობის მრავალფეროვანი და შთამბეჭდავი გამოცდილებანი. ამ პოეზიაში თანაბრად ირეკლებიან ხილულნი და უხილავნი, სულიერნი და უსულონი, ერთი სიტყვით, ყოველივე ის, რაც ადამიანს სულს, გულსა და გონებას უშფოთებს, ამოძრავებს და აღძრავს სიცოცხლის მისტერიის შესაცნობად.
მარიამის პოეზია სითბოთი და სიყვარულითაა სავსე, რაღაცნაირად ჩამყუდროებული, თანვე „ყოველი კედელი კარია“ (რალფ ემერსონი), რომლებსაც მკითხველი უსაღზვრო და ნათელი გულისა თუ სულის სივრცეში გაჰყავს სახეტიალოდ“.
და მაინც, როგორია თქვენი შემოქმედებითი პორტრეტი?
— აღმატებით მიხსენიებთ და უხერხულია, არ ვიტყოდი, რომ ბევრი ჯილდო მაქვს. ეს ჯილდოები არაა, ეს უბრალოდ შრომისა და შემოქმედების გზაზე პატარა დღესასწაულებია, პატარა სიურპრიზები, ფინანსური წახალისებებია. ჯილდო პოეტისთვის სხვა რამეს ჰქვია, არც პრემიას, არც კონკურსში გამარჯვებას, არამედ მკითხველის ნამდვილ აღიარებას, სიახლეების შემოტანას ლიტერატურაში, ახალი სათქმელის მიგნებას, ახალი გზის გაკვალვას. ეს კი საუკუნეში ერთეულთა ხვედრია. დრო განიჭებს პოეტს ჯილდოს, არდავიწყების ჯილდოს. ამაზე დე, მერე სხვებმა ილაპარაკონ, თუკი ამდენს შევძლებ, სალაპარაკოდ შევრჩე სიცოცხლეს, ან ლექსად შევრჩე, ან სიმღერად. შემოქმედ ადამიანს ხომ თვალი სულ მარადისობისკენ გაურბის...
— საქართველოში მიმდინარე ლიტერატურულ პროცესებსაც შევეხოთ. ახლაც მიმდინარეობს მწერლების აქტივობა — „ცოცხალ წიგნებთან“ შეხვედრა. რა მიზანს ისახავს ეს შეხვედრები, რომელსაც, თუ არ ვცდები, მთელი ქვეყნის მასშტაბით ახორციელებთ?
— 61 მუნიციალიტეტში მოგვიწია შეხვედრების გამართვა პროექტ „ცოცხალი წიგნების“ ავტორებს. 75 მწერალი მონაწილეობდა ამ პროექტში, რომელიც 14 აპრილს დაიწყო და აგერ 9 ოქტომბერს დამთავრდა. მოვიარეთ მთელი საქართველო. სამწუხაროდ, ოკუპირებული ქვეყნის მოქალაქე ჯერ ვერ ვამბობ, მთელი საქართველო მოვიარე-მეთქი, მაგრამ კი გავიცანი უფრო ახლოდან ჩემივე სამშობლო და ხალხი. მადლიერი ვარ კულტურის სამინისტროსი, რომ პროექტი სრულად დააფინანსა და მწერლებს მოგვცა მკითხველებთან უშუალო შეხვედრის საშუალება, რომ გავედით დედაქალაქიდან და ჩვენი თვალით ვნახეთ, რაც ხდება, რა საჭიროებებია რაიონებში, რა უნდა ვაკეთოთ. პროექტის ხელმძღვანელი, კულტურის მინისტრის მრჩეველი, ქალბატონი ქეთი დუმბაძე და მინისტრი, ბატონი მიხეილ გიორგაძე გვპირდებიან, რომ ეს პროექტი სამომავლოდაც გაგრძელდება. ესაა ყველაზე საჭირო საქმე, რითაც მწერალიც და მკითხველიც დიდ სიხარულს განიცდის — წიგნის პოპულარიზაციას ვეწევით, ცოცხალ ლიტერატურულ პროცესს ვაცნობთ, ვაინტერესებთ ახალი ავტორებით, ლიტერატურული პერიოდიკა ჩაგვაქვს, ასევე, წიგნები და ა.შ. და მწერლები ამ საქმიანობაში გარკვეულ ჰონორარსაც იღებენ.
— დაბოლოს, ერთ-ერთ ლექსში ამბობთ, რომ „ხელახლაა ამოსათქმელი მთელი სამყარო“... როგორია ამ ერთ ფრაზაში მოქცეული თქვენი სამყარო?
— ჩემი სამყარო — ეს ყველაფერში გაცხადებული რწმუნებაა, რომ ადამიანი უფლისაა, რომ დიდ ომშია, რომ არ უნდა დაკარგოს იმედი და მხნეობა, სევდასთან ერთად სიხარულიც უნდა ედგას გულში, რომ ადამიანად დარჩეს ამ რთულ დროში. ბუნების და მთელი სამყაროს გადაშლილი წიგნი იკითხოს და იფიქროს, რისთვის მოვიდა ამქვეყნად? იქნებ სულაც თავისი წილი ბედნიერების საპოვნელად, თავისი კოსმოსის შესაქმნელად.
ესაუბრა ლალი ჯელაძე
|