2014-01-23 უცნაური გადაწყვეტილებით ნაპოვნი „ნამდვილი საქმე“ ლალი მარგიანი
შარშან, მეგობრების დაჟინებული თხოვნით, გადავწყვიტე საჯარო სამსახურში მეცადა ბედი. რესურსცენტრში ქალბატონმა დარეჯან ნიგურიანმა სამი სკოლა შემომთავაზა. მიუხედავად იმისა, რომ ვაკანსია მულახშიც იყო, არჩევანი ლახამულაზე შევაჩერე. ცოტა არ იყოს, ჩემი გადაწყვეტილება უცნაურად ეჩვენა ქალბატონ დარეჯანს და მკითხა, თუ ვიცნობდი ვინმეს ლახამულაში.
— დირექტორს ვიცნობ-მეთქი — ისეთი დამაჯერებელი კილოთი ვუპასუხე, თავად გამიკვირდა.
ჯერ კიდევ სკოლის მოსწავლე ვიყავი, ნაზი ჭიღლაძე რომ ლახამულაში ასწავლიდა. მასზე საგაზეთო და რადიოწერილებიც მქონდა იმ წლებში გაკეთებული. თუმცა, მას შემდეგ მხოლოდ ერთხელ შევხვდი და არც მიფიქრია, ოდესმე მასთან თანამშრომლობის ბედნიერება თუ მხვდებოდა წილად. ჩემი გადაწყვეტილება არც ჩემს საახლობლოს დაუტოვებია უკომენტაროდ, მაგრამ აზრი არ შემიცვლია.
ოქტომბრის ერთ მზიან დილით ჩემთვის სრულიად უცხო სოფლის შარას დავადექი...
მადლობელი ვარ საკუთარი თავის, არჩევანში რომ არ შევცდი და უკან არ დავიხიე, რადგან საოცარი სითბო და სიყვარული უმალ ვიგრძენი. მადლობელი ვარ ჩემი მეგობრების, რომ დამაძალეს და ჩემი ნამდვილი საქმე მაპოვნინეს ამდენი ხნის „შესვენების“ შემდეგ.
***
ლახამულა მდიდარი ისტორიული წარსულის მქონე სოფელია. წყაროებში ხჳჳჳ ს-ის მეორე ნახევრიდან მოიხსენიება, ამავე საუკუნით თარიღდება წმ. გიორგის ეკლესია, რომელიც „ხიდის მთავარმოწამის“ სახელითაა ცნობილი. აქ დღემდე ინახება ლახამულის ოთხთავი ტყავის ყდით, რომელიც მე-12 საუკუნით თარიღდება. ცნობილია ისიც, რომ ლახამულის წმ. გიორგის ეკლესიაში ფიცის დასადებად შორეული თემებიდან ჩამოდიოდნენ და დამფიცებლებადაც ლახამულელები ჰყავდათ. მეზობელი სოფლები, საუკუნეების განმავლობაში, უდიდესი პატივით ხვდებოდნენ ლახამულის წმ. გიორგის ეკლესიას და ამ სოფლის მცხოვრებლებს, რომლებთანაც ჰქონდათ მოყვრობა, ნათესაობა და სხვ. „ხიდის წმ. გიორგი“ (ჯგრააგ ბოგაშ) დღესაც მნიშვნელოვან სალოცავად ითვლება ზემო სვანეთში.
ვინაიდან ლახამულა სვანეთის დასავლეთით უკიდურესი სოფელი იყო, ბალსზემო სვანეთიდან ბარში და ბარიდან მთაში მიმავალ მგზავრს ხშირად უწევდა იქ ღამისთევა და მას ლახამულა ღირსეულ მასპინძლობას უწევდა, ამიტომ სტუმარ-მასპინძლობის განსაკუთრებული ტრადიცია სოფელს დღემდე მოჰყვება.
ლახამულის სკოლა, შეიძლება ითქვას, პიონერია მთელი სვანეთის განათლების ისტორიაში. მთელ ბალსქვემო სვანეთში ლახამულის სკოლა ერთადერთი საგანმანათლებლო ცენტრი იყო, რომელიც მიხეილ კვაჭაძემ დააარსა. ეს იყო დაწყებითი სკოლა, რომელიც 1932 წელს არასრულ საშუალო სკოლად გადაკეთდა და მას ლეო კვაჭაძე ხელმძღვანელობდა. სკოლა ემსახურებოდა როგორც ლახამულის, ისე ბეჩოს, ეცერის, ფარის, ლუჰის, ნაკრის ცოდნასმოწყურებულ ახალგაზრდებს. ასეთი სკოლა სულ სამი იყო ზემო სვანეთში. ლახამულის სკოლადამთავრებული მეცნიერები მაღალ მწვერვალებს წარმატებით იპყრობდნენ. მათ შორის იყვნენ: გამოჩენილი ქართველი ფსიქოლოგი და ფილოსოფოსი, საქართველოს მეცნიერებათა აკადემიის ნამდვილი წევრი, მეცნიერების დამსახურებული მოღვაწე ანგია ბოჭორიშვილი, ალექსი (ალი) დავითიანი — სვანური ენისა და ეთნოგრაფიის აღიარებული მკვლევარი...
დღეს სკოლას სათავეში უდგას უნიჭიერესი ადამიანი, ლახამულელების რძალი, ღირსეული შვილების დედა — ნაზი ჭიღლაძე-საბანიძე, რომელმაც მასწავლებელთა სასერტიფიკაციო (პროფესიული და საგნობრივი — ქართული ენა და ლიტერატურა) და დირექტორების (უკვე მეორედ) გამოცდები წარმატებით ჩააბარა. ის ლახამულის საბაზო სკოლას 1987 წლიდან ხელმძღვანელობს. სკოლა საბაზო საფეხურის, მცირეკონტინგენტიანი და, შესაბამისად, მცირერესურსიანია, მაგრამ ვცდილობთ, არ ჩამოვრჩეთ დიდ სკოლებს.
ტარდება ძალზე საინტერესო შიდასასკოლო და სკოლისგარეშე ღონისძიებები. ჩვენმა მოსწავლეებმა რაიონული მასშტაბითაც გვასახელეს ჭადრაკში (მასწავლებელი — მაცი ჭკადუა): 2 პირველი ადგილი (დავით კვირიკაძე, ანრი დავითიანი), 1 მეორე (ვენერა სუბელიანი) და 1 მესამე (ლუკა კვირიკაძე). კონკურსგარეშე კი, მკლავჭიდში გამარჯვებულებიც გამოვლინდნენ (გიორგი და ბაჩუკი ჭკადუები).
წლევანდელი სასწავლო წელი, სამწუხაროდ, არასტაბილურად და ექსტრემალურად დაიწყო. წლებია არსებობს გეოლოგიური დასკვნა, რომლის საფუძველზეც ლახამულა მეწყერსაშიშ ზონადაა გამოცხადებული, მაგრამ მიმდინარე წელს საშიშროება რეალური და პრობლემა აქტუალური გახდა. სოფელი ბუნებრივი კატასტროფის წინაშე აღმოჩნდა. საგანგებო სიტუაცია გამოცხადდა, ევაკუირებულ იქნა მოსახლეობის ნაწილი. ორი კვირის მანძილზე შეწყვეტილი იყო სასწავლო პროცესი, სოფელი შიშველი ხელებით ებრძოდა სტიქიას... ჩვენ მაინც მოვახერხეთ მონაწილეობა პროექტის „კატასტროფის რისკის შემცირება სკოლებში — დიპეკოს“ ფარგლებში გამოცხადებულ კონკურსში.
16 ოქტომბერს ზუგდიდში გაიმართა დასკვნითი პრეზენტაცია და მონაწილეთა დაჯილდოება. მონაწილეობდნენ: ზუგდიდის ¹1, მესტიის ¹1, ფოთის ¹3, ლასურიაშის და ჩვენი — ლახამულის სკოლები. გამარჯვებული სამი სკოლიდან ერთ-ერთი ჩვენ აღმოვჩნდით. მონაწილეობდნენ ვჳ-ვჳჳ-ვჳჳჳ-ჳხ კლასების მოსწავლეები: დავით კვირიკაძე, ლექსო ჭკადუა, ბაჩუკი ჭკადუა, ვენერა სუბელიანი, ანრი დავითიანი. გადმოგვეცა პრიზი — ფერადი პრინტერი. ეს ნამდვილად მოულოდნელი იყო, თუმცა ჩვენ მიერ წარმოდგენილმა კლიპმა „ლახამულა-S.ჴ.S!“ დამსწრეთაგან ბევრს აუჩუყა გული.
მიუხედავად მცირე რესურსისა და ექსტრემალური სასწავლო პირობებისა, გადავწყვიტეთ განათლებისა და მეცნიერების სამინისტროს მიერ გამოცხადებულ ბლოგების კონკურსში „გაიცანით ჩემი რაიონი“ მონაწილეობა.
ჩვენი მოსწავლეების ნამუშევარი ათეულში მოხვდა და 3 დეკემბერს, პროექტის პრეზენტაციით, ჟიურის წინაშე წარვდექით (ვჳჳ-ვჳჳჳ-ჳხ კლასების მოსწავლეები: ბაჩუკი ჭკადუა, ვენერა სუბელიანი, ანრი დავითიანი, ლედი ჭკადუა), ხოლო 18 დეკემბერს დაჯილდოების ცერემონიალზეც აღმოვჩნდით. მართალია, სამეულში ვერ მოვხვდით, მაგრამ სიგელები და ასლარიანი ვაუჩერი გადმოგვეცა.
შეიძლება ბევრისთვის ეს მიღწევა მნიშვნელოვანი არ ყოფილიყო, მაგრამ იმ დიდი და მრავალრიცხოვანი სკოლების ფონზე, ჩვენთვის — სვანეთის სოფლის ერთი პატარა სკოლისთვის — ეს დიდი წარმატება და სტიმულია შემდგომი საქმიანობისთვის.
მინდა სკოლის სახელით მადლობა გადავუხადო განათლებისა და მეცნიერების სამინისტროს, ასეთი კონკურსი რომ გამოაცხადა და შესაძლებლობა მოგვცა, ჩვენი პატარა სოფელი ყველასთვის გაგვეცნო. მადლობა, რომ 200 ნამუშევრიდან ათეულში მოხვედრის პატივი გვერგო.
მათ, ვისაც დააინტერესებს ჩვენი ბლოგი, შეუძლიათ ნახონ მისამართზე: https://www.laxamulisskola.biogspot.com
დაბოლოს, მიუხედავად იმისა, რომ სოფელი ყოფნა-არყოფნის ზღვარზეა, იმედს ვიტოვებთ, უფალი არ გაგვწირავს და ჯგრააგ ბოგაში დაიფარავს ლახამულას, მის მკვიდრთ და სოფელი იცოცხლებს მრავალჟამიერ!
|