2013-03-21
ხედვები, რომელმაც პროფესიული განათლების ხარისხი უნდა გააუმჯობესოს
პროფესიული განათლების პრობლემებსა და სამომავლო გეგმებზე გვესაუბრება რუბრიკის სტუმარი – საქართველოს განათლებისა და მეცნიერების მინისტრის მოადგილე ქეთევან ნატრიაშვილი
– სპეციალისტთა აზრით, „კანონი პროფესიული განათლების შესახებ“ არ არის სრულყოფილი. როგორ ფიქრობთ, რა არის მისი ძირითადი ნაკლი, რაში გამოიხატება კანონის პრობლემურობა და შეიცვლება თუ არა რაიმე ამ მიმართულებით?
– კანონი ასახავს არსებულ სისტემას და არეგულირებს მის ფუნქციონირებას. ამიტომ გასული თვეების განმავლობაში ჩვენ სწორედ სისტემის დადებით თუ ნაკლოვან მხარეებს ვსწავლობდით. ანალიზის შედეგად გაკეთებული დასკვნები საშუალებას მოგვცემს, გავაცნოთ საზოგადოებას ჩვენი ხედვები, ვიმუშაოთ, რომ რეალობასთან შესაბამისობაში მოვიყვანოთ პროფესიული განათლების შესახებ მოქმედი კანონმდებლობა.
უნდა აღინიშნოს, რომ, ზოგადად, ხუთსაფეხურიანი პროფესიული განათლების სისტემა საკმაოდ მოქნილი აღმოჩნდა. მნიშვნელოვანია, რომ დამტკიცდა და ამოქმედდა ეროვნული კვალიფიკაციების ჩარჩო და მისი შემადგენელი ნაწილი – პროფესიული კვალიფიკაციების ჩარჩო. „პროფესიული განათლების შესახებ“ საქართველოს კანონის შემდეგ, პროფესიულ კვალიფიკაციათა ჩარჩო არის ყველაზე მნიშვნელოვანი დოკუმენტი, რომელშიც სტრუქტურირებულია პროფესიული კვალიფიკაციები, პროფესიული განათლების საფეხურები და მათი აღწერები, ანუ დესკრიპტორები. ჩარჩოზე დაყრდნობით მუშავდება პროფესიული სტანდარტები, ხოლო პროფესიული სტანდარტების მიხედვით – საგანმანათლებლო პროგრამები. აღსანიშნავია, რომ მთელ ამ პროცესში და განსაკუთრებით პროფესიული სტანდარტების შემუშავებისას, გადამწყვეტი მნიშვნელობა აქვს დამსაქმებლების ჩართულობას, რადგან პროფესიული სტანდარტი წარმოადგენს კონკრეტული პროფესიის მქონე პირის ერთგვარ სამუშაო აღწერილობას. სტანდარტის სწორად შედგენა არის გარანტი იმისა, რომ მასზე დაყრდნობით შემუშავებული საგანმანათლებლო პროგრამა მორგებული იქნება შრომის ბაზრის მოთხოვნებს. მიუხედავად იმისა, რომ დღემდე დამტკიცებული სტანდარტების შემუშავების პროცესში დამსაქმებლებიც მონაწილეობდნენ, მათი მხრიდან ჩართულობა იყო სუსტი, სიახლის ერთბაშად დანერგვის გამო მოხდა გარკვეული ინფორმაციის არასწორად მიწოდება-გაგება, მცდარი მიდგომების გამო მოხდა საფეხურების მიხედვით მოკლევადიანი პროგრამების შემუშავება. მაგალითად, I საფეხურზე ყველაზე ხანმოკლე პროგრამა შეიძლება სამთვიანიც კი იყოს, რაც სრულიად არასაკმარისია დიპლომირებული სპეციალისტის მოსამზადებლად. გარდა ამისა, იკვეთება მთელი რიგი მოქმედი სტანდარტების შეუსაბამობები (ნაწილობრივი ან სრული) შრომის ბაზრის მოთხოვნებთან. მაგალითად, სწავლების I საფეხურზე სტუდენტს ენიჭება კვალიფიკაცია, მაგრამ კვალიფიკაციების ჩარჩოში განმარტებულია, რომ პირველი საფეხურის კვალიფიკაციის მფლობელს შესწევს უნარი, თავისი მოვალეობები შეასრულოს ერთგვაროვან სიტუაციაში სხვისი მეთვალყურეობის ქვეშ. ისმის კითხვა, რამდენად სჭირდება დღეს საქართველოს შრომის ბაზარს ამ კომპეტენციების მქონე კადრები? საქართველოს შრომის ბაზარზე მოთხოვნა უფრო გამსხვილებულ სპეციალობებზე იკვეთება, დამსაქმებელი ეძებს მულტიპროფილური სამუშაოების შემსრულებელს, მაგალითად, ფართე პროფილის მშენებელს და არა კალატოზს. ასეთი მოთხოვნა კიდევ უფრო ხაზგასმულია უცხოელი დამქირავებლებისგან, რომლებიც ჩვენს ქვეყანაში სხვადასხვა სახის დაკვეთებს ასრულებენ. სამწუხაროდ, ამის გამო, ხშირ შემთხვევაში, მათ უცხოეთიდან ჩამოჰყავთ საჭირო კვალიფიკაციის კადრები. ამის მიზეზად სწორედ ჩვენი კურსდამთავრებულების ვიწრო სპეციალიზაციას ასახელებენ.
აქედან გამომდინარე, ვმუშაობთ სისტემის გამართვაზე, შრომის ბაზართან პროფესიული განათლების მეტად დაკავშირებაზე, რაც ვფიქრობთ, გამოიწვევს მთელ რიგ შინაარსობრივ ცვლილებებს და მათ შორის, საგანმანათლებლო პროგრამების ხანგრძლივობის ზრდას.
საკანონმდებლო ხარვეზების აღმოფხვრაზე საუბრისას არ შეიძლება არ აღინიშნოს საგანმანათლებლო ,,ჩიხების”, ანუ ბარიერების აქტუალურობა. მუშაობა ამ პრობლემის მოგვარებისთვისაც მიმდინარეობს. მოქმედი კანონით ასეთი ვითარება გვაქვს: ცხრაკლასდამთავრებული ახალგაზრდა, რომელიც სწავლას პროფესიულ სასწავლებელში აგრძელებს, პირველი სამი საფეხურის დასრულების შემდეგ, თუ სურვილი აქვს სწავლა განაგრძოს პროფესიული განათლების შემდეგ საფეხურებზე, ან უმაღლესი განათლების პროგრამაზე, ბრუნდება სკოლაში, რათა მიიღოს სრული ზოგადი განათლება და ჩააბაროს საატესტატო გამოცდები. არსებობს მეორე გზაც – ექსტერნის გამოცდები და შემდგომ უკვე საატესტატო გამოცდა. ამ საკმაოდ რთული და ხანგრძლივი პროცედურების შემდეგ, თუ პირი მოიპოვებს სკოლის ატესტატს, პროფესიული განათლების IV-V საფეხურზე სწავლის გაგრძელების შემთხვევაში, უნდა ჩააბაროს მხოლოდ ერთიანი ეროვნული გამოცდების ზოგადი უნარების გამოცდა, ხოლო უმაღლესი განათლების მიღების სურვილის შემთხვევაში – ერთიანი ეროვნული გამოცდები. როგორც ხედავთ, საკითხი საკმაოდ რთული და მრავალწახნაგოვანია. ამავე დროს, გაუაზრებლად რომელიმე ,,ჩიხის” მოხსნამ, სისტემაში შეიძლება სხვა პრობლემები გააჩინოს. თავიდან ბოლომდე უნდა მივდიოთ ლოგიკურ ჯაჭვს. საქმე ისაა, რომ პროფესიული საგანმანათლებლო დაწესებულება, მოქმედი კანონმდებლობის შესაბამისად, ახალგაზრდას ვერ აძლევს პროფესიული განათლების მიღების პარალელურად ზოგადი განათლების დაუფლების შესაძლებლობას. მართალია, კანონში არის ჩანაწერი, რომლის მიხედვითაც კოლეჯებს შეუძლიათ ამის გაკეთება, მაგრამ მხოლოდ იმ ახალგაზრდებისთვის, რომლებმაც გაიარეს სრული ზოგადი განათლების კურსი (ანუ სკოლაში ისწავლეს 12 წელი) და ვერ მიიღეს სრული ზოგადი განათლების დამადასტურებელი დოკუმენტი, ანუ ვერ ჩააბარეს საატესტატო გამოცდა. ასე რომ, არსებული კანონმდებლობის გადახედვა, მსგავსი ბარიერების მოსახსნელადაც აუცილებელია.
– როგორც ვიცით, ევროკავშირს სერიოზული შენიშვნები ჰქონდა პროფესიულ სტანდარტებთან დაკავშირებით ძალიან ბევრ პროფესიაში. მიმდინარეობს თუ არა მუშაობა ამ მიმართებით და მონაწილეობენ თუ არა პროცესში პოტენციური დამსაქმებლები და სოციალური პარტნიორები?
– კიდევ ერთხელ მინდა აღვნიშნო, რომ ამჯერად პროფესიული განათლების შესახებ მხოლოდ ჩვენს ხედვებს გთავაზობთ სხვადასხვა მიმართულებით. პროფესიული სტანდარტი კი ამოსავალი წერტილია ამ სფეროში. სწორედ ამ საკითხის მოგვარებაში დაგვეხმარებიან ევროპელი ექსპერტები, ჩვენი თხოვნის შესაბამისად, ევროკავშირის ტექნიკური დახმარების პროექტის ფარგლებში. თავიდან დაკომპლექტდება დარგობრივი საბჭოები, რომლებიც იმუშავებენ არსებული პროფესიული სტანდარტების დახვეწისა თუ ახალი სტანდარტების შექმნის მიმართულებით. ხაზგასმით მინდა აღვნიშნო, რომ დიდი მნიშვნელობა მიენიჭება ამ პროცესში დამსაქმებლის მონაწილეობასა და ჩართულობას. აქაც ევროკავშირი გვეხმარება, რომ ზუსტად შესრულდეს სამუშაოს აღწერილობა, განისაზღვროს საბჭოების შემადგენლობა და ფუნქციები. ქართველ ექსპერტებთან ერთად მოამზადებენ სამუშაო ჯგუფების ლიდერებს, რომლებიც უხელმძღვანელებენ სტანდარტების მომზადების პროცესს; მათვე უნდა გაუწიონ ფასილიტაცია სამუშაო ჯგუფის შეხვედრებს, რათა ფოკუსირებულნი იყვნენ კონკრეტული პროფესიის ირგვლივ; მათ იციან პროფესიული სტანდარტის სტრუქტურა და ჩარჩო და ეხმარებიან დამსაქმებლებს თავიანთი მოთხოვნების ჩამოყალიბებაში. ახლა სწორედ ეს ტექნიკური დახმარება ხორციელდება. დასაწყისში, ევროკავშირის ექსპერტების მონაწილეობით, 15 პროფესიული სტანდარტი გადაიხედება, ამისათვის უკვე დაკომპლექტებულია ჯგუფები. მთავარია, სწორი ფორმატი და მეთოდოლოგია შეირჩეს. ევროკავშირმა შემოგვთავაზა მეთოდოლოგია, რომელიც მომდევნო ეტაპზე პროგრამების ხარისხის გაუმჯობესებაში დაგვეხმარება. მანამდე ასეთი გამოკვეთილი, კლასიკური მეთოდოლოგიით, სამწუხაროდ, არ გვისარგებლია. არც დამსაქმებელთა ჩართულობა იყო სათანადოდ უზრუნველყოფილი. უმეტესწილად, ეს ჯგუფები დაკომპლექტებული იყო აკადემიური წრეების წარმომადგენლებით, განათლების სფეროს სპეციალისტებით, რომლებიც ხელმძღვანელობდნენ საკუთარი ცოდნითა და გამოცდილებით, საგანმანათლებლო პროგრამებიდან გამომდინარე. შესაბამისად, პროფესიულმა სტანდარტმა სახე იცვალა, სხვაგვარი დოკუმენტი გახდა – მოწყდა რეალობას, ანუ შრომის ბაზარს და წავიდა უფრო აკადემიური საგანმანათლებლო სფეროებისკენ, რაც პროფესიული განათლების შემთხვევაში არ არის გამართლებული. პროგრამა, რომელსაც სტუდენტს შევთავაზებთ, გათვლილი უნდა იყოს დასაქმებაზე და დამსაქმებლის მოთხოვნაზე. ჩვენ ზუსტად უნდა ვიცოდეთ, მაგალითად, როგორი უნარ-ჩვევების მქონე შემდუღებელს დაიქირავებს დამსაქმებელი. ამავე დროს, არ უნდა დაგვავიწყდეს რომ პროფესიული განათლების მიზანი, დასაქმებასთან ერთად, არის პირის თვითდასაქმების ხელშეწყობა და ამ კუთხითაც საჭიროა მეტი ძალისხმევა გამოვიჩინოთ.
– ხომ არ არის განსაზღვრული სახელმწიფოს მიერ, ახლო ან შედარებით შორეულ პერსპექტივაში, პრიორიტეტული დარგებისთვის, რა რაოდენობის და პროფესიის კვალიფიციური კადრის მომზადება იქნება საჭირო?
– რაც შეეხება სტუდენტთა რაოდენობას და პროფესიების მიხედვით მომზადებას, ამის განსაზღვრა მხოლოდ შრომის ბაზრის კვლევის შემდეგ იქნება შესაძლებელი. ჩვენთან კი, სამწუხაროდ, ასეთ კვლევებს სისტემური და სისტემატური ხასიათი არ აქვს. ძირითადად, გვაქვს სხვადასხვა საერთაშორისო თუ ადგილობრივი ორგანიზაციების მიერ განხორციელებული წერტილოვანი კვლევების შედეგები, რომელიც თავისთავად, საინტერესოა, მაგრამ ხშირ შემთხვევაში, მორგებულია კონკრეტულ ინტერესს. მაგალითად, თუკი პროექტი ხორციელდება აჭარაში ტურიზმის კუთხით, ბუნებრივია, იგი არ შეიცავს ინფორმაციას ტურიზმის მიღმა არსებულ საკითხებზე ან მოთხოვნებზე. ჩვენთვის კი საინტერესოა სრული და ამომწურავი ინფორმაცია – გასათვალისწინებელია თითოეული რეგიონის განვითარების პერსპექტივა, პრიორიტეტული მიმართულებები, უნდა ვიცოდეთ, რა სფეროებში იგეგმება სახელმწიფო ან კერძო ინვესტიციები. ყოველივე ეს ანალიზის საგანი იქნება. გარდა ამისა, გადაწყვეტილების მიღებისას აუცილებელია გვქონდეს ასეთი ინფორმაციაც – რამდენი სტუდენტია პროფესიულ განათლებაში, რა პროფესიებზეა მოთხოვნა, რა პრობლემებია, რითია გამოწვეული სტუდენტთა გადინება. ამ მიმართულებით, ინფორმაციას მხოლოდ საჯარო სექტორზე ვფლობთ, კერძო პროფესიულ საგანმანათლებლო დაწესებულებებთან დაკავშირებული მონაცემები არასრულყოფილია, თუმცა ამ კუთხით უკვე ვმუშაობთ და ვთანამშრომლობთ კერძო კოლეჯების ასოციაციასთან. მოვუწოდებთ კერძო პროფესიულ საგანმანათლებლო დაწესებულებებს, განათავსონ ინფორმაცია სამინისტროს ერთიან ბაზაში. ეს ძალიან მნიშვნელოვანი ინფორმაციაა თავად სტუდენტის პრობლემების მოსაგვარებლადაც, მათ შორის, გადინების მიზეზების დასადგენად და ა.შ. თუკი ამომწურავი ინფორმაცია ოფიციალური სახით არ იქნება თავმოყრილი, ძალიან გაგვიჭირდება, რადგან ზეპირად მოგვიწევს მსჯელობა, იძულებულნი ვიქნებით, დავეყრდნოთ ცალკეული ადამიანების მოსაზრებებს, რომლებიც, ხშირ შემთხვევაში, დასაბუთებული არ არის და გამომდინარეობს მხოლოდ გამოცდილებიდან. ამან შეიძლება შეცდომამდეც კი მიგვიყვანოს, ამიტომ საჭიროა სრულყოფილი საინფორმაციო ბაზა, რომელსაც სამინისტრო გააანალიზებს და გამოიყენებს გადაწყვეტილების მიღებისას.
– ევროპელი ექსპერტების აზრით, ვაუჩერული დაფინანსების არსებული ფორმულა არაეფქტურია. ხომ არ ფიქრობთ დაფინანსების ალტერნატიულ გზებზე ან ხომ არ გაიზრდება პროფესიული განათლების ბიუჯეტი და რა იქნება პრიორიტეტული მომავალში ამ სფეროში?
– პროფესიული განათლების წლევანდელი ბიუჯეტი გაზრდილია და დამატებულია ისეთი კომპონენტი, როგორიცაა, მაგალითად, სასწავლო მასალები, გათვალისწინებულია ისიც, რომ სახელმწიფომ პრიორიტეტულად სოფლის მეურნეობა გამოაცხადა. შესაბამისად, დაფინანსება რამდენიმე მიმართულებით ვრცელდება და სოფლის მეურნეობა ერთ-ერთი მათგანია. მეტი წილი სასწავლებლებისა რეგიონებშია განთავსებული, ყველა მათგანს აქვს სოფლის მეურნეობის მიმართულება და მორგებულია მიკროეკონომიკურ სეგმენტზე.
რაც შეეხება სტუდენტის დაფინანსების ვაუჩერულ მექანიზმს, ამ საკითხის განხილვა მიმდინარეობს. უკვე გავეცანით პრობლემატიკას და ვთანხმდებით, რომ მონოვაუჩერული დაფინანსების მექანიზმი არ ამართლებს, გარდა ამისა, 1000-ლარიანი ვაუჩერი არ ყოფნის სტუდენტს ყველა საფეხურის პროგრამაზე განათლების მისაღებად, რადგან ხარჯები, პროფესიების მიხედვით, ძალიან განსხვავებულია. შესაძლებელია, მაგალითად, ბუღალტრის მომზადებას გაცილებით მცირე ხარჯი ჭირდებოდეს, მაშინ როდესაც მზარეული ერთ-ერთი ყველაზე ძვირადღირებული კურსია, რომელსაც ისეთი სასწავლო მასალები სჭირდება, რომელიც მალფუჭებადია და ყოველ ჯერზე ახლის შეძენაა საჭირო. ამიტომ 1000-ლარიანი ვაუჩერის პრინციპი, ამ შემთხვევაში, გამართლებული არ არის. ამ საკითხის მოგვარებაში გვეხმარება გერმანიის ტექნიკური თანამშრომლობის ორგანიზაცია (GIZ), მათ ფორმულის მოდელიც შემოგვთავაზეს. გაანგარიშება გაკეთებულია, დაახლოებით ვიცით, რა ჯდება პროფესიების მიხედვით სხვადასხვა პროგრამა და, სავარაუდოდ, ცვლილებები ამ კუთხით ახალი სასწავლო წლიდან განხორციელდება.
– პროფესიული კოლეჯების სტუდენტებისათვის სახელმძღვანელოები მშობლიურ ენაზე არ არსებობს. რა გეგმები გაქვთ ამ მიმართულებით და აქვე გკითხავთ პედაგოგების შესახებაც - საჭიროდ მიგაჩნიათ თუ არა უმაღლესი განათლების მქონე პედაგოგის სპეციალური მომზადება კოლეჯებისათვის?
– გეთანხმებით, თუმცა, ჯერჯერობით, მხოლოდ სასწავლო მასალების განვითარებაზე ვისაუბრებ. სახელმძღვანელო მშობლიურ ენაზე უნდა არსებობდეს. სოფლის მეურნეობისა და მშენებლობის მიმართულებით, გასულ წლებში, მომზადდა და დაიბეჭდა მაღალი ხარისხის სახელმძღვანელოები და ამ კუთხით აუცილებლად ვიმუშავებთ, მაგრამ არ გვინდა მოვლენებს გავუსწროთ. ჩვენ გავყვებით ლოგიკურ ჯაჭვს, რომელიც თანმიმდევრულად უნდა გავიაროთ – დავიწყოთ სტანდარტის გადახედვით, დავრწმუნდეთ, რომ იგი შედგენილია დამსაქმებლების მონაწილეობით, მაშასადამე პასუხობს შრომის ბაზრის მოთხოვნებს, მის საფუძველზე გაკეთდება სასწავლო პროგრამები და მხოლოდ ამის შემდეგ მომზადდება სასწავლო მასალები ქართულ ენაზე. სახელმძღვანელოს შექმნა საკმაოდ რთული და სერიოზული საქმეა, მას დრო სჭირდება. ამიტომ საწყის ეტაპზე მოსაფიქრებელია, როგორი სახით შეიქმნება სასწავლო მასალები. მთავარია, ყველა პროფესიაში გაჩნდეს საწყისი თეორიული სასწავლო ბაზა.
პროფესიული განათლების საკითხებზე მომუშავე უცხოელი და ქართველი ექსპერტები ვთანხმდებით, რომ კვალიფიციური ადამიანური რესურსი, საგანმანათლებლო კუთხით, დღეს პრობლემატური საკითხია და ამ მიმართულებითაც თანმიმდევრული მუშაობაა საჭირო. არ არსებობს პროგრამები, რომელიც დაეხმარება პროფესიული განათლების მასწავლებელს კვალიფიკაციის ამაღლებაში საგნობრივი ან პროფესიული კუთხით. ეს პროცესი დაწყებულია, მასში აქტიურადაა ჩართული მასწავლებელთა სახლი, რომელსაც ეხმარება გაეროს განვითარების პროგრამა. შედგენილია მასწავლებლის პროფესიული სტანდარტი, მომზადებულია მასწავლებლის პროფესიული განვითარების ჩარჩო-დოკუმენტი, რომელშიც გაწერილია პროფესიული სასწავლებლის პედაგოგის მომზადებისა და გადამზადების პროცესი – რა შეიძლება მოვთხოვოთ ადამიანს, რომელმაც უნდა ასწავლოს პროფსასწავლებელში, რა შესაძლებლობები უნდა შევუქმნათ იმისათვის, რომ პროფესიული ზრდა არ შეწყვიტოს და შეძლოს კვალიფიკაციის ამაღლება. არსებულ კადრებს აუცილებლად გამოვიყენებთ, პარალელურად მოვიზიდავთ პრაქტიკოსებს სხვადასხვა სფეროებიდან, რომლებიც დაინტერებულნი არიან საგანმანათლებლო საქმიანობით, რადგან ამ საქმეში ძალიან მნიშვნელოვანია გამოცდილება. მაგალითისთვის ავიღოთ ტურიზმის სფერო – რომელიმე სასტუმროს ადმინისტრატორს, სასწავლებელთან გაფორმებული კონტრაქტის საფუძველზე, შევთავაზებთ ჩაატაროს მასტერკლასების კურსი სტუდენტებისთვის. ასეთ ადამიანებს მოვიზიდავთ სხვა სფეროებიდანაც. ვფიქრობ, საწარმოო სწავლებასთან ერთად, ეს კარგი მეთოდი იქნება პროფესიული უნარ-ჩვევების დასაუფლებლად.
– კონკრეტულად რას მოხმარდება ევროკავშირისა და საქართველოს განათლების სამინისტროს ერთობლივი პროექტით გათვალისწინებული ორი მილიონი ევრო?
– ეს არის ევროპელი ექსპერტების დახმარება ჩვენი ქვეყნის პროფესიული განათლების განვითარებისათვის. ადგილობრივი რეალობის ცოდნა, ამ სფეროში დაგროვილი ქართული გამოცდილება დაბალანსებული იქნება ევროპული ქვეყნების გამოცდილებასთან. თავის დროზე მათაც გაიარეს ეს გზა, გაეცნენ სხვათა გამოცდილებას, მაგრამ შერჩეული მოდელი მოარგეს საკუთარი ქვეყნის რეალობას, ისტორიას, კულტურას, ადამიანების ბუნებას, რაც, საბოლოო ჯამში, გახდა კიდეც წარმატების საფუძველი. ამ მხრივ, ჩვენთვის ძალზე საინტერესოა პოლონეთის, გერმანიის, ჩეხეთის, ფინეთის მაგალითი. ჩვენ კარგად შევისწავლით მათ გამოცდილებას ამ კუთხით, გადმოვიღებთ, რაც კარგია და შესაბამისობაში მოვიყვანთ ქართულ რეალობასთან.
– 2010 წელს, ერთდროულად, გაუქმდა 13 პროფესიული სასწავლებელი, მათ შორის ტრადიციული და ისტორიული მნიშვნელობის მქონენიც. იგეგმება თუ არა მათი აღდგენა სამომავლოდ?
– რთულია ისაუბრო, რა ლოგიკით მიიღო სახელმწიფომ ეს გადაწყვეტილება. მით უმეტეს, რომ პროფესიულ განათლებაზე ხელმისაწვდომობის თვალსაზრისით ძალიან გაუარესდა ვითარება. მაგალითად, მცხეთა-მთიანეთის რეგიონში არც ერთი პროფესიული სასწავლებელი აღარ ფუნქციონირებს. კომისია რომელიც ჩვენ შევქმენით, სწორედ ამ მიმართულებით მუშაობს – ხელმისაწვდომობის გაზრდის მიზნით სწავლობს ახალი პროფესიული სასწავლებლების დაარსების საჭიროებებს. აღდგენის ფორმატში ლაპარაკი ძალიან რთულია, რადგან ჯერ ერთი, ხშირ შემთხვევაში, აღსადგენიც აღარაფერი დარჩა და მეორე, კანონმდებლობაც არ ითვალისწინებს მსგავს პროცედურას, ასეთი სტატუსი არ არსებობს. საჭიროებები კომისიამ უნდა შეაფასოს და ის მეთოდებიც განსაზღვროს, როგორ აპირებს პროცესის სტიმულირებას. ამიტომ კომისია სწავლობს და განიხილავს რეგიონებიდან შემოსულ წერილებს დამატებით გამოკვეთილი საჭიროებების შესახებაც, ცალკეული საინიციატივო ჯგუფების მოსაზრებებს და, სპეციალურად შემუშავებული კრიტერიუმების მიხედვით, ჯერ შეაფასებს ყველა საჭიროებას, ხოლო შემდეგ გააკეთებს შესაბამის დასკვნებს. ერთპიროვნული გადაწყვეტილების გამორიცხვის მიზნით, პროცესში ჩართულია პროფესიული კავშირი, დამსაქმებელთა ასოციაცია, საერთაშორისო ორგანიზაციები და სახელმწიფო უწყებების წარმომადგენლები.
პრაქტიკული ნაბიჯების გადადგმისთვის აუცილებელი პირობა, ვფიქრობ, შესრულებულია – ჩვენ დავინახეთ გამოწვევები და ვაყალიბებთ მათ საპასუხო ხედვებს, რაც ფორმულირებული იქნება საგანმანათლებულო სტრატეგიაში. ეს ძალიან მნიშვნელოვანი დოკუმენტი იქნება, რომელიც ამ გამოწვევის გადაჭრის გზებსაც მიუთითებს. შუალედური მონახაზების განხილვაში აქტიურად მონაწილეობენ: პროფესიული კოლეჯების წარმომადგენლები და საერთაშორისო ორგანიზაციები, განსახილველად დაეგზავნება დაინტერესებულ პირებს და განთავსდება ჩვენს საიტზე. დოკუმენტს თან ახლავს სამოქმედო გეგმა, რომელშიც შესულია პროფესიული განათლების განვითარებისა და მუშაობის გაუმჯობესების ხელშემწყობი აქტივობები, დასახელებულია ორგანიზაციები, რომლებიც მონაწილეობას მიიღებენ მათ განხორციელებაში, მითითებულია სავარაუდო რესურსები და ა.შ. ასე რომ, პროფესიული განათლების განვითარების გრძელვადიან სტრატეგიას (2013-2020) საკმაოდ პრაქტიკული სახელმძღვანელო ნაწილიც ექნება.
ვვარაუდობთ, რომ ახალი სასწავლო წლისათვის ყველა პრობლემურ საკითხზე შევთანხმდებით, რაც საბოლოოდ კანონშიც აისახება, გვექნება განახლებული სასწავლო პროგრამები, რაც მნიშვნელოვნად გააუმჯობესებს პროფესიული განათლების ხარისხს და, შესაბამისად, კვალიფიციური კადრების მომზადებას.
ესაუბრა
ანა ფირცხალაიშვილი
|
